Tây Nam Bộ đột phá trong giảm nghèo đa chiều
Tây Nam Bộ đang bước vào giai đoạn phát triển mới với những dấu ấn đậm nét trong công tác an sinh xã hội. Đặc biệt, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, các địa phương trong vùng đã tận dụng tối đa nguồn lực, triển khai đồng bộ các giải pháp giảm nghèo bền vững, tạo chuyển biến căn bản từ nhận thức đến đời sống của người dân.
Vị thế mới, nguồn lực mới sau quy hoạch vùng
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn của vùng Đồng bằng sông Cửu Long với việc hợp nhất một số đơn vị hành chính, tạo nên không gian phát triển rộng lớn và tập trung nguồn lực. Điển hình, tỉnh Đồng Tháp (mới) - sau khi hợp nhất với Tiền Giang kỳ vọng trở thành điểm sáng phát triển. Tương tự, tỉnh Vĩnh Long (mới) được hình thành từ sự hợp nhất của ba địa phương Bến Tre, Trà Vinh và Vĩnh Long; hay Cần Thơ (mới) bao gồm Sóc Trăng, Hậu Giang và TP Cần Thơ cũ.
Sự thay đổi này không chỉ mang tính cơ học mà còn tạo ra "cú hích" cho công tác giảm nghèo. Các địa phương đã kế thừa và phát huy hiệu quả những thành tựu trước đó, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị để thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm.
Những con số "biết nói" về hiệu quả giảm nghèo
Nhờ sự quyết liệt trong chỉ đạo và linh hoạt trong thực hiện, bức tranh giảm nghèo tại Tây Nam Bộ năm 2025 đã có những gam màu tươi sáng với các chỉ số ấn tượng:
Tại Đồng Tháp, phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 0,81% trong năm 2025 (tương ứng giảm 1.115 hộ). Trước đó, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm xuống còn 1,08% vào cuối năm 2024.
Cần Thơ đặt mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo toàn thành phố xuống còn 0,63% vào cuối năm 2025. Đặc biệt, thành phố tập trung giảm tỷ lệ nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số xuống còn 1,58%.
Tỉnh Vĩnh Long sau sáp nhập, tỷ lệ hộ nghèo còn 1,23% (năm 2024). Tỉnh đặt mục tiêu năm 2025 giảm tiếp 0,5% hộ nghèo và cận nghèo.
Ở Cà Mau tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 9,94% (năm 2016) xuống còn 0,84% vào cuối năm 2024, dự kiến giảm còn 0,75% vào cuối năm 2025.
Đến tháng 9/2025, tỷ lệ hộ nghèo ở An Giang chỉ còn 1,27%, song song với việc duy trì 69 xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Chuyển dịch mạnh mẽ từ hỗ trợ đơn thuần sang đầu tư sinh kế
Điểm sáng lớn nhất trong công tác giảm nghèo tại Tây Nam Bộ giai đoạn này là sự chuyển dịch mạnh mẽ từ hỗ trợ đơn thuần sang đầu tư sinh kế, dạy nghề và tạo việc làm bền vững.
Đa dạng hóa mô hình sinh kế:
Các địa phương đã triển khai hàng trăm mô hình sản xuất gắn với lợi thế vùng miền. Tại Vĩnh Long, các mô hình trồng khoai môn, khoai mỡ, nuôi lươn, nuôi bò đã giúp hàng nghìn hộ dân có thu nhập ổn định. Điển hình như mô hình trồng khóm (dứa) tại xã Phú Quới (Vĩnh Long) đã hình thành chuỗi sản xuất khép kín, mang lại hiệu quả kinh tế cao trên vùng đất phèn.
Tại Cần Thơ, các mô hình nông nghiệp công nghệ cao như nuôi lươn không bùn, trồng nấm rơm, trồng rau thủy canh đang được nhân rộng. Trong khi đó, Đồng Tháp tập trung vào các dự án chăn nuôi, trồng trọt ứng dụng công nghệ, với hơn 80% hộ tham gia dự án đã thoát nghèo.
Đào tạo nghề và giải quyết việc làm:
Công tác đào tạo nghề được coi là giải pháp cơ bản. Cần Thơ đặt mục tiêu 100% người lao động thuộc hộ nghèo được tư vấn, định hướng nghề nghiệp. Tại An Giang, xã An Cư đã giới thiệu việc làm cho hơn 4.000 lao động và đưa 25 người đi làm việc ở nước ngoài. Vĩnh Long cũng tổ chức các phiên giao dịch việc làm thu hút hàng chục nghìn lượt người tham gia.
Đột phá trong xóa nhà tạm, nhà dột nát
Song song với hỗ trợ sinh kế, việc đảm bảo "an cư" cho người nghèo được thực hiện quyết liệt. Phong trào "Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát" đã lan tỏa mạnh mẽ khắp vùng Tây Nam Bộ.
Đến năm 2025, tỉnh An Giang đã hỗ trợ 9.082 căn nhà (xây mới và sửa chữa) với tổng kinh phí gần 490 tỷ đồng.
Cần Thơ đã bàn giao 2.283 căn nhà đại đoàn kết, vượt hơn 108% chỉ tiêu kế hoạch.
Giai đoạn 2021-2024, Đồng Tháp (mới) đã hỗ trợ xây mới và sửa chữa hơn 600 căn nhà, đảm bảo tiêu chí "3 cứng" (nền cứng, khung cứng, mái cứng).
Cà Mau đã xóa bỏ cơ bản tình trạng nhà dột nát tại các xã vùng sâu.
Tập trung vào vùng đồng bào dân tộc và vùng khó khăn
Tây Nam Bộ là nơi sinh sống của đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số (nhất là đồng bào Khmer). Do đó, các chính sách giảm nghèo được thiết kế đặc thù, ưu tiên nguồn lực cho các xã, ấp đặc biệt khó khăn.
Tại An Giang, Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã đầu tư hàng chục tỷ đồng cho hạ tầng thiết yếu. Xã An Cư (An Giang) với 68% dân số là người dân tộc thiểu số đã "thay da đổi thịt" nhờ nguồn vốn đầu tư công, hoàn thành 16/19 tiêu chí nông thôn mới.
Tại Cà Mau, địa phương có 100% xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển được đầu tư hạ tầng kết nối. Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn xã đặc biệt khó khăn.
Tầm nhìn 2026-2030: Hướng tới sự bền vững
Bước sang giai đoạn 2026-2030, các tỉnh Tây Nam Bộ xác định giảm nghèo không chỉ là con số mà là chất lượng cuộc sống.
Vĩnh Long dự kiến phân cấp mạnh nguồn lực về cấp xã (khoảng 80%) để chính sách đến đúng đối tượng và kịp thời nhất. Đồng thời, mở rộng hỗ trợ BHYT cho hộ mới thoát nghèo để ngăn tái nghèo do rủi ro bệnh tật.
Đồng Tháp hướng tới phát triển lấy con người làm trung tâm, đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản về y tế, giáo dục, nhà ở.
Cà Mau phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số xuống dưới 10% và nâng thu nhập của đồng bào đạt mức bình quân chung.
Công tác giảm nghèo tại Tây Nam Bộ đang đi đúng hướng với những bước tiến vững chắc. Từ sự thay đổi tư duy "không trông chờ, ỷ lại" của người dân đến sự kiến tạo chính sách của chính quyền, vùng đất "Chín Rồng" đang hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng, nơi mỗi người dân đều có cơ hội vươn lên làm chủ cuộc sống, góp phần xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại./.