Tạo sinh kế bền vững từ mô hình nuôi lợn “sạch” bản địa tại xã Mỹ Đức
Tận dụng lợi thế địa hình đồi núi và nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có, đồng bào dân tộc Mường tại thôn Gốc Báng (xã Mỹ Đức) đang phát triển mô hình nuôi lợn bản địa theo hướng hữu cơ. Đây là hướng đi mới trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, giúp người dân chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chăn nuôi hàng hóa, nâng cao thu nhập.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, công tác giảm nghèo tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số được xác định không chỉ dựa vào sự hỗ trợ trực tiếp mà phải khơi dậy được nội lực của người dân. Tại xã Mỹ Đức, chính quyền địa phương xác định việc thay đổi tư duy sản xuất là chìa khóa then chốt.
Thay vì đưa vào các giống vật nuôi mới lạ, khó thích nghi, địa phương đã chọn lọc và quy hoạch lại nghề nuôi lợn bản địa - vốn là thế mạnh truyền thống, nhưng được tổ chức lại bài bản và khoa học hơn.
Hiệu quả từ quy trình chăn nuôi “sạch”
Thôn Gốc Báng có địa hình rộng, nhiều đồi gò, rất thuận lợi cho phương thức chăn thả bán tự nhiên. Điểm khác biệt của mô hình hiện nay là người dân không còn thả rông hoàn toàn gây mất vệ sinh, cũng không nuôi nhốt tù túng như lợn công nghiệp. Lợn được nuôi trong không gian rộng, vận động nhiều nên sức đề kháng tốt, hầu như không phải dùng đến kháng sinh.
Về nguồn thức ăn, bà con tận dụng tối đa phụ phẩm nông nghiệp tại chỗ. Thức ăn chủ yếu là thân cây chuối, rau rừng băm nhỏ trộn với cám gạo. Đặc biệt, người dân kết hợp thêm bỗng rượu trong khẩu phần ăn hằng ngày.
Đây là nguồn nguyên liệu rẻ, dễ kiếm tại địa phương nhưng lại giúp lợn tiêu hóa tốt, thịt thơm và chắc. Cách làm này giải quyết được hai bài toán lớn của người nghèo: Giảm tối đa chi phí mua cám công nghiệp đắt đỏ và tạo ra sản phẩm thịt sạch, đáp ứng đúng thị hiếu người tiêu dùng hiện nay.
Mô hình tuy có quy mô còn khiêm tốn nhưng đã mang lại luồng gió mới cho kinh tế hộ gia đình tại thôn Gốc Báng. Hiệu quả không nằm ở những con số báo cáo khô khan mà thể hiện rõ qua sự thay đổi trong thu nhập của bà con.
Bà Độ chia sẻ: “Nuôi giống lợn này tôi thấy yên tâm nhất là khâu đầu ra. Vì mình nuôi dân dã, thịt thơm, ít mỡ nên khách họ ưng lắm. Lợn chưa kịp xuất chuồng lái buôn đã gọi điện đặt trước rồi, xe vào tận sân thu mua chứ không phải mang ra chợ bán lẻ như trước”.
Hướng tới giảm nghèo đa chiều
Thành công bước đầu của mô hình nuôi lợn bản địa tại Gốc Báng đã chứng minh tính đúng đắn của việc lựa chọn sinh kế dựa trên lợi thế địa phương. Không chỉ cải thiện thu nhập (chiều thiếu hụt về mức sống), mô hình còn giúp người dân tiếp cận tốt hơn với thông tin thị trường và kỹ thuật chăn nuôi (chiều thiếu hụt về tiếp cận thông tin).
Sự liên kết trong chăn nuôi cũng giúp bà con đồng bào dân tộc Mường dần từ bỏ thói quen sản xuất tự cung tự cấp, manh mún để hướng tới sản xuất hàng hóa. Từ những mô hình điểm này, xã Mỹ Đức đang tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân rộng để tạo thành vùng sản xuất tập trung, hướng tới xây dựng thương hiệu sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Với sự đồng hành của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, những mô hình sinh kế thiết thực như tại xã Mỹ Đức đang trở thành đòn bẩy quan trọng, giúp đồng bào miền núi từng bước vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống ngay trên mảnh đất quê hương./.