Phân bổ vốn ưu tiên cao nhất cho miền núi, vùng dân tộc thiểu số
Sáng 5/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG): Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi đến năm 2035.
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu quan tâm đến phương án tích hợp ba chương trình MTQG và đề nghị làm rõ các nội dung liên quan. Thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã báo cáo, giải trình một số vấn đề. Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, nguyên tắc và tiêu chí phân bổ vốn cho Chương trình giai đoạn mới sẽ được Thủ tướng ban hành theo hướng ưu tiên tối đa vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; phân quyền mạnh cho địa phương; tránh trùng lặp và làm rõ từng hợp phần.
Chương trình được thiết kế theo tinh thần kế thừa - ổn định - không gián đoạn - không bãi bỏ chính sách đang hiệu quả, với hai hợp phần chính: Hợp phần chung triển khai trên toàn quốc; Hợp phần đặc thù dành riêng cho vùng dân tộc thiểu số, miền núi.
Mỗi nhiệm vụ chỉ gắn với một hợp phần nhằm bảo đảm nguyên tắc “rõ nội dung - rõ nguồn lực - rõ thụ hưởng”. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành toàn bộ văn bản hướng dẫn trước tháng 1/2026.
Về chính sách chuyển tiếp, Bộ trưởng nhấn mạnh không bỏ sót đối tượng, tiếp tục kế thừa đầy đủ các chính sách giai đoạn 2021-2025 và không bãi bỏ các chính sách đang phát huy hiệu quả. Chính phủ đã ban hành nghị định phân định vùng dân tộc thiểu số 2026-2030 và đang hoàn thiện nghị định về chuẩn nghèo đa chiều cùng Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn mới.
Liên quan mô hình điều phối, đa số đại biểu Quốc hội đồng thuận giao một cơ quan điều phối thống nhất. Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường là đầu mối chủ trì, tổng hợp và báo cáo Quốc hội, Chính phủ; các bộ, ngành khác triển khai theo chức năng. Chính phủ cũng phân định rõ nhiệm vụ giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường với Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Chương trình vận hành theo nguyên tắc “địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm”, trong khi trung ương thống nhất quản lý và tăng cường giám sát. Cơ chế giám sát ba cấp (trung ương - tỉnh - xã) được thiết lập, phát huy vai trò người dân.
Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định Chính phủ “tiếp thu toàn bộ ý kiến của đại biểu Quốc hội” và sẽ chỉ đạo triển khai ngay sau khi Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư Chương trình./.