Khoa học đời sống

Thực phẩm siêu chế biến có thể làm thay đổi cấu trúc não

MN 05/12/2025 08:38

Thực phẩm siêu chế biến có thể thay đổi cấu trúc não bộ theo những cách không ngờ tới.

Một nghiên cứu quy mô lớn trên gần 30.000 bản chụp não đã phát hiện mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc tiêu thụ thường xuyên thực phẩm siêu chế biến và những thay đổi trong cấu trúc não.

Các nhà khoa học nhận định những biến đổi này có thể liên quan tới hành vi ăn quá mức, tạo thành vòng lặp củng cố thói quen ăn uống không lành mạnh.

Ultraprocessed foods linked to global health crisis - The Atlanta Voice
(Nguồn: The Atlanta Voice)

Thực phẩm siêu chế biến là những sản phẩm trải qua quá trình chế biến công nghiệp kỹ lưỡng và chứa các thành phần hiếm khi được sử dụng trong nấu ăn tại nhà, chẳng hạn như chất nhũ hóa, chất điều vị, chất tạo ngọt nhân tạo và chất bảo quản.

Các thực phẩm này thường bao gồm snack đóng gói, ngũ cốc ăn sáng nhiều đường, nước ngọt và thịt chế biến sẵn,… vốn có hàm lượng calo, muối và đường cao nhưng lại thiếu dưỡng chất thiết yếu.

Arsène Kanyamibwa, đồng tác giả của nghiên cứu thuộc Đại học Helsinki, cho biết: Kết quả nghiên cứu đã cho thấy, mức tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến cao có liên quan đến những khác biệt về cấu trúc não.

Các khác biệt này có thể gắn với các hành vi như ăn quá mức, dù nghiên cứu chưa thể khẳng định quan hệ nhân - quả. Những gì nhóm nghiên cứu quan sát được không chỉ do viêm hay béo phì gây ra; các phụ gia thường gặp trong thực phẩm siêu chế biến như chất nhũ hóa cũng có thể đóng vai trò nhất định, nhưng cần thêm bằng chứng dài hạn.

gemini_generated_image_pnckf7pnckf7pnck.png
Hình ảnh từ nghiên cứu cho thấy, các vùng não có liên quan nhiều đến tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến: Những vùng có mật độ tế bào thấp hơn (màu xám) có thể gợi ý sự thoái hóa tế bào thần kinh, trong khi vùng mật độ cao hơn (màu xanh lá) có thể phản ánh tình trạng viêm. (Nguồn: SciTechDaily)

Các tác giả nhấn mạnh, không phải mọi loại thực phẩm chế biến đều có hại. Nhiều sản phẩm chế biến có nguồn gốc thực vật, như rau củ đông lạnh hay sữa tiệt trùng, mang lại lợi ích dinh dưỡng.

Ngược lại, các thực phẩm chứa nhiều thành phần biến đổi hóa học và phụ gia, đặc biệt là thịt chế biến sẵn, mới là nhóm đáng lo ngại.

Với lượng bằng chứng ngày càng nhiều, việc giảm tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến và tăng cường các tiêu chuẩn quản lý trong sản xuất thực phẩm có thể là những bước quan trọng nhằm cải thiện sức khỏe cộng đồng, ông Kanyamibwa nhấn mạnh.

Nghiên cứu có tên được công bố trên Tạp chí npj Metabolic Health and Disease./.

MN