Do Green - Giải pháp đột phá về công nghệ xanh và năng lượng bền vững

Đây là công nghệ được Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, công nhận và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá có chất lượng khí thải sạch hơn nhiều lần so với quy chuẩn Việt Nam, đạt tiêu chuẩn khắt khe của EU và Nhật Bản.

Ô nhiễm môi trường vì rác thải chôn lấp

Tại Việt Nam hiện nay, khoảng 85% lượng rác thải đang được xử lý chủ yếu bằng công nghệ chôn lấp; vừa lãng phí, đòi hỏi nhiều quỹ đất vừa gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường đất, nước, không khí, nhất là tại các thành phố lớn. Việt Nam hiện có khoảng 1.000 bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt, trong đó chưa đến 20% bãi chôn lấp là hợp vệ sinh. Tình trạng ô nhiễm môi trường từ hàng trăm bãi chôn lấp này là hiện hữu.

Phần lớn các bãi chôn lấp hiện tiếp nhận chất thải rắn sinh hoạt chưa được phân loại tại nguồn, có thành phần hữu cơ cao nên tính ổn định thấp, chiếm nhiều diện tích đất, phát sinh lượng lớn nước rỉ rác. Nhiều bãi chôn lấp không hợp vệ sinh đã và đang là nguồn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng xung quanh. Các nhà chuyên môn cho rằng nếu đem chôn lấp hoặc đốt như cách lâu nay sẽ lãng phí từ 55 - 67% các sinh khối và chất hữu cơ trong chất thải rắn.

Vì vậy, tái chế rác thải để tiết kiệm tài nguyên, sản xuất phân vi sinh và sản xuất năng lượng đang trở thành xu hướng trên thế giới. Việt Nam bắt đầu quan tâm giải quyết bài toán xử lý rác, tình trạng quá tải tại các bãi chôn lấp gây thách thức về môi trường và nhu cầu sử dụng đất để chôn lấp ngày càng tăng ở nhiều địa phương, nhất là các đô thị lớn.

Một số địa phương đã đầu tư nhà máy phân loại rác để lấy nguyên liệu tái chế, sản xuất phân vi sinh và đốt rác làm điện nhưng chưa nhiều, công suất còn thấp. Một trong những công nghệ được nhiều doanh nghiệp Việt Nam lựa chọn để phát triển điện rác là WTE.

WTE là công nghệ xử lý rác thải rắn bằng phương pháp khí hóa thiếu oxy tạo ra khí tổng hợp làm nhiên liệu chạy máy phát điện. Ưu điểm của phương pháp này là sử dụng dây chuyền khép kín, không tốn quỹ đất để chôn lấp và không cần phải phân loại rác đầu nguồn. Khi chuyển hóa rác thành khí gas tổng hợp, không phát sinh mùi, nước; ổn định và an toàn suốt quá trình vận hành.

Công nghệ này được phát triển từ các công nghệ nguồn như: Seraphin, CDW, MBT CD-08, MBT-GRE.

Giải pháp đột phá cho phát triển bền vững

Công ty TNHH Do Green là doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, tiên phong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ chế biến rác bằng phương pháp khí hóa. Công ty vận hành thành công nhà máy khí hóa chất rắn tại Hưng Yên, vượt qua quy trình quan trắc, đo kiểm nghiêm ngặt của cơ quan Nhà nước, đạt 3 mục tiêu: Phát triển kinh tế tuần hoàn đúng nghĩa bằng cách chuyển đổi tất cả chất thải rắn thành các sản phẩm tái chế hữu ích; tác động ít nhất đến môi trường; phát thải carbon âm.

Đáng chú ý, Do Green đã ứng dụng và phát triển công nghệ chế biến rác bằng phương pháp khí hóa dựa trên cơ sở công nghệ nguồn gồm: Bằng độc quyền sáng chế hệ thống lò khí hóa chất thải rắn đa nhiên liệu; bằng độc quyền sáng chế động cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu khí tổng hợp Syngas được khí hóa từ chất thải rắn.

Công nghệ chuyển hóa rác thải thành điện năng và carbon organic là công nghệ khí hóa đa nhiên liệu trong điều kiện thiếu ôxy. Với công nghệ này, rác đầu vào được nạp lên dây chuyền tiền chế bằng một cơ cấu nâng hạ thủy lực.

Sau đó, được cắt nhỏ trên băng chuyền và tách biệt riêng ra thành 2 dòng vật chất, dòng vật chất thứ nhất là hữu cơ mô mềm và nước (là những vật chất dễ phân hủy, gây ô nhiễm mùi và kéo theo côn trùng…). Dòng vật chất này được công ty trộn lẫn với than carbon trong quá trình xử lý rác, tạo ra vật chất chúng tôi gọi là carbon organic có nguồn gốc 100% hữu cơ, có thể sử dụng được làm sản phẩm phân bón trong tương lai.

Dòng vật chất thứ hai là xơ bã rác, được trộn với đất, cát, đá, sắt, nylon… sấy giảm ẩm 20 - 25%, sau đó, ép thành viên hoặc kiện đưa vào lò khí hóa đa nhiên liệu, sản xuất thành khí tổng hợp đưa vào nhiệt hóa để sinh ra khí tổng hợp. Sản phẩm cuối cùng của quá trình này là phát điện và than carbon dùng để trộn với hữu cơ mô mềm.

Điều khác biệt của công nghệ này là rác thải sinh hoạt được tách ra thành hai dòng vật chất. Dịch bùn hữu cơ mô mềm và nước ngậm (tác nhân phân hủy nhanh gây mùi và côn trùng) phối trộn với than carbon (sau khi hóa điện) để sản xuất thành đất đen carbon organic, dùng để cải tạo đất và sử dụng cho ngành nông nghiệp hữu cơ tốt nhất, tiến tới một nền kinh tế tuần hoàn.

Bên cạnh đó, xơ bã rác Xenkuylo (không phân hủy và không còn mùi) phối trộn với chất thải vô cơ là thủy tinh, đất cát, đá lẫn tạp chất như một tác nhân tạo thành vùng than hồng duy trì nhiệt độ trong lò để chuyển hóa chất thải rắn thành khí Syngas và than carbon) trong điều kiện thiếu ôxy và không còn tỷ lệ % nào phải chôn lấp.

Các vật chất vô cơ (không cháy được có trong rác được sử dụng như một tác nhân để khí hóa - giữ nhiệt trong lò và tham gia quá trình phản ứng nhiệt nhằm trung hòa, hấp phụ các khí không mong muốn để trở thành các chất khoáng tự nhiên trong điều kiện thiếu oxygen.

Các vật chất có nguồn gốc từ hữu cơ sẽ thành carbon hữu cơ, các vật chất có nguồn gốc từ dầu mỏ sẽ thành carbon thấp. Như vậy, toàn bộ hỗn hợp rác sẽ được chuyển hóa thành những sản phẩm rất hữu ích phục vụ lại con người và cộng đồng xã hội - không bị bỏ phí.

Đây là phương pháp chuyển hóa chất thải từ pha rắn sang khí theo nguyên lý sử dụng nhiệt độ để bẻ gãy hay cắt đứt các mạch hydrocarbon trong điều kiện yếu khí tạo ra khí cháy tổng hợp Syngas và phần cốc hóa còn lại là than carbon. Sử dụng khí syngas là nhiên liệu cho động cơ đốt trong phát điện. Than carbon được phối trộn với dịch bùn hữu cơ mô mềm và nước ngậm tạo thành đất đen carbon organic phục vụ ngành nông nghiệp hữu cơ rất hiệu quả.

Bởi vậy, sẽ không còn nước rác phải xử lý, không có khí thải trong suốt quá trình chuyển hóa và không còn chất thải rắn nào phải chôn lấp. Công nghệ này không có đốt hở nên không có ống khói, vì thế không có phát thải thứ cấp.

Tại Better Choice Awards 2025, ở cụm giải Innovative Choice Awards, Do Green giành vị trí quán quân giải thưởng Sáng kiến đột phá về công nghệ xanh và năng lượng bền vững. Đây là giải thưởng ghi nhận các sáng kiến đột phá, có khả năng tạo tác động lan tỏa không chỉ trong phạm vi ngành công nghiệp mà còn đối với toàn xã hội, khẳng định vai trò của khoa học công nghệ trong quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững tại Việt Nam.

Với thị trường tiềm năng hàng chục nghìn tấn rác thải chưa được xử lý bằng công nghệ hiện đại, giải pháp của Do Green không chỉ mang lại giá trị kinh tế, tạo nguồn doanh thu ổn định từ dịch vụ công mà còn góp phần thực hiện mục tiêu Net-Zero, mở đường cho công nghệ Việt Nam vươn ra toàn cầu./.

PT