Doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam với khát vọng chinh phục thị trường toàn cầu
Trong những năm qua, ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, đạt được nhiều thành tựu ấn tượng. Không dừng lại ở thị trường trong nước, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam với những sản phẩm, giải pháp và dịch vụ "Make in Viet Nam" đã tự tin chinh phục thị trường quốc tế.
Trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đang tác động sâu rộng và làm thay đổi cục diện của nhiều ngành nghề trên toàn cầu, công nghệ số đã và đang khẳng định vai trò là động lực chủ chốt, là thước đo sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội và an ninh - quốc phòng. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và công nghệ số, đã trở thành nhân tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việt Nam đã chủ động thích ứng, nỗ lực tận dụng tối đa thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, từng bước tự chủ về công nghệ lõi để nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu. Lĩnh vực công nghệ số được xác định là động lực chính cho sự phát triển của đất nước, là con đường để nâng cao năng suất lao động và thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
Những thành tựu bước đầu
Thời gian qua, hệ sinh thái khởi nghiệp và công nghiệp công nghệ số Việt Nam đã phát triển bùng nổ, tạo nên một nền tảng vững chắc cả về quy mô, giá trị kinh tế và nguồn nhân lực.
Việt Nam đã xây dựng được một hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ số ngày càng lớn mạnh, trở thành điểm sáng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có hơn 3.800 doanh nghiệp startup, nếu tính chung toàn ngành, Việt Nam đã có gần 74.000 doanh nghiệp công nghệ số đang hoạt động. Hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ vô cùng đa dạng, bao trùm từ phần cứng, điện tử, phần mềm cho đến các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và Internet vạn vật (IoT).
Theo báo cáo của HSBC và KPMG, Việt Nam được xếp vào nhóm những quốc gia khởi nghiệp năng động hàng đầu châu Á, với hệ sinh thái khởi nghiệp đứng thứ ba trong khối ASEAN, chỉ sau Indonesia và Singapore.
Những con số về doanh thu đã khẳng định vai trò trụ cột của ngành công nghiệp công nghệ số. Phát biểu tại Diễn đàn quốc gia Phát triển doanh nghiệp công nghệ số lần thứ VI, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, tổng doanh thu công nghiệp công nghệ số của Việt Nam năm 2024 ước đạt 152 tỷ USD, tăng trưởng ấn tượng 35,7% so với năm 2019.
Đặc biệt, nền kinh tế số của Việt Nam năm 2024 chiếm khoảng 18,3% GDP. Với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm vượt mức 20% - gấp ba lần tốc độ tăng trưởng GDP trong nước - Việt Nam đang dẫn đầu trong khu vực Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng kinh tế số. Ngành công nghiệp công nghệ số không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.
Song song với sự tăng trưởng về kinh tế, nguồn nhân lực cho ngành công nghệ số cũng ngày càng lớn mạnh. Lực lượng lao động trong ngành đã đạt hơn 1,67 triệu người, tăng hơn 50% so với năm 2019. Đây là nguồn tài sản vô giá, là yếu tố cốt lõi để các doanh nghiệp công nghệ số phát triển bền vững. Chất lượng nguồn nhân lực cũng liên tục được cải thiện nhờ các chương trình hợp tác giữa doanh nghiệp và trường đại học, cũng như sự tham gia của các tập đoàn công nghệ lớn.
Những thành tựu trên đã góp phần nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam qua từng năm. Năm 2024, Việt Nam xếp thứ 44/133 quốc gia về đổi mới sáng tạo, tăng 2 bậc so với năm 2023 và tăng ngoạn mục 32 bậc so với năm 2013. Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới là: Chỉ số Nhập khẩu công nghệ cao, Chỉ số Xuất khẩu công nghệ cao và Chỉ số Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Mang trí tuệ Việt Nam chinh phục thế giới
Trên nền tảng những thành tựu vững chắc, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam không còn tự giới hạn mình ở thị trường nội địa mà chủ động vươn ra thị trường quốc tế, cạnh tranh sòng phẳng và chinh phục các thị trường khó tính nhất.
Xu thế vươn ra thế giới không còn là kế hoạch tương lai mà đã trở thành hiện thực với những kết quả ấn tượng. Tính đến hết năm 2023, Việt Nam đã có gần 1.900 doanh nghiệp công nghệ số vươn ra thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp đã mang về doanh thu 11,5 tỷ USD, ghi nhận mức tăng trưởng đột phá 53% so với năm 2022.
Nhiều doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế, trở thành những đối tác công nghệ uy tín. Điển hình là FPT Software, hiện đang hoạt động tại hơn 26 quốc gia và là đối tác cung cấp giải pháp công nghệ cho hàng loạt tập đoàn lớn như Airbus, Toshiba, Hitachi. Bên cạnh đó, các tên tuổi như Viettel Global, VNPT Technology, VNG, VCCorp cũng đã gặt hái nhiều thành công khi mở rộng thị trường ra nước ngoài. Câu chuyện thành công của các doanh nghiệp này là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, chứng minh rằng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hoàn toàn có khả năng cạnh tranh trên toàn cầu.
Thị trường công nghệ thế giới đang mở ra rất nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Đó là:
Sự dịch chuyển chuỗi cung ứng: Sau đại dịch, nhiều công ty đa quốc gia đã dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam. Điều này không chỉ thu hút FDI mà còn mở ra cơ hội hợp tác, chuyển giao và trao đổi công nghệ, giúp doanh nghiệp Việt phát triển.
Thị trường ASEAN tiềm năng: Khu vực ASEAN với dân số hơn 650 triệu người, là một nền kinh tế năng động và đang trong giai đoạn chuyển đổi số mạnh mẽ, đầy tiềm năng. Thương mại điện tử tại khu vực dự kiến "bùng nổ" và đạt 1.000 tỷ USD vào năm 2030, mở ra cơ hội "vàng" cho doanh nghiệp Việt.
Hành lang pháp lý khu vực: Hiệp định Khung về Kinh tế Kỹ thuật số ASEAN (DEFA) đang được xúc tiến, hứa hẹn sẽ là "cú hích" mạnh mẽ, thúc đẩy hợp tác và hội nhập số, giúp thương mại trực tuyến trở nên nhanh hơn và thuận tiện hơn.
Sự đồng hành của Chính phủ
Để hỗ trợ doanh nghiệp, Đảng và Nhà nước đã và đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam tự tin tiến ra thế giới.
Nhiều hội nghị, diễn đàn, triển lãm quốc tế đã được tổ chức trong và ngoài nước, các gian hàng tại nước ngoài được thiết lập, tích cực kết nối doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác quốc tế.
Luật Công nghiệp công nghệ số được ban hành ngày 14/06/2025 sẽ góp phần thúc đẩy môi trường thuận lợi nhất để nuôi dưỡng và phát triển doanh nghiệp công nghệ số. Các chương trình hỗ trợ về tài trợ, vay vốn, các vườn ươm, trung tâm khởi nghiệp, chuyển giao công nghệ... cũng liên tục được đẩy mạnh.
Hành trình chinh phục thị trường toàn cầu của doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đầy hứa hẹn nhưng cũng không ít gian nan. Tuy nhiên, với những thành tựu ấn tượng đã đạt được, hệ sinh thái năng động, nguồn nhân lực dồi dào và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, chúng ta có cơ sở để tin tưởng vào một tương lai rực rỡ.
Cùng với sự chung sức của toàn xã hội, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế của mình trên bản đồ công nghệ thế giới, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế, nâng cao vị thế quốc gia./.