Hải Phòng: Phát triển sản xuất giống lúa Lai thơm 6 đạt chuẩn VietGAP

Giống lúa cho chất lượng gạo thơm, chống chịu tốt

Mới đây, Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng đã tổ chức Hội nghị tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp thành phố: Phát triển sản xuất giống lúa Lai thơm 6 đạt tiêu chuẩn VietGAP trên địa bàn tỉnh Hải Dương (TP Hải Phòng). Ông Lê Lương Thịnh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ làm Chủ tịch Hội đồng. Nhiệm vụ do Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng (nay là Viện Sinh học và Công nghệ Nông nghiệp) chủ trì thực hiện, TS. Nguyễn Văn Mười làm chủ nhiệm.

Dự án phát triển giống lúa Lai thơm 6 tại Hải Dương cũ (nay là TP Hải Phòng) do Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng, Học viện Nông nghiệp Việt Nam chủ trì, triển khai từ năm 2019-2020 và tiếp tục mở rộng các vụ sau.

Mục tiêu của Dự án nhằm phát triển sản xuất thương phẩm trên diện tích trên 500 ha theo tiêu chuẩn VietGAP, với năng suất 6,5 - 7,5 tấn/ha, đồng thời kết nối thu mua, tiêu thụ khoảng 70% sản phẩm của mô hình và tổ chức tập huấn kỹ thuật cho nông dân tham gia sản xuất. Giống lúa Lai thơm 6 đã được triển khai rộng rãi tại Hải Dương cũ theo tiêu chuẩn VietGAP, kết quả cho thấy, hiệu quả kinh tế cao và chất lượng gạo thơm ngon, phù hợp mở rộng diện tích sản xuất.

Lai thơm 6 là giống lúa lai hai dòng có thời gian sinh trưởng từ 115 - 120 ngày, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng vùng ven biển Hải Phòng. Giống cho năng suất ổn định từ 65 - 72 tạ/ha, cơm thơm dẻo, hạt dài đẹp, phù hợp nhu cầu thị trường.

Kết quả nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị cho thấy, Lai thơm 6 sinh trưởng tốt ở vùng ven biển, khu vực đất phù sa lẫn mặn nhẹ như: Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Tứ Kỳ và Thanh Miện; có khả năng chịu rét khá, phù hợp vụ xuân muộn và vụ mùa sớm; tỷ lệ chống đổ ngã cao, giúp giảm rủi ro trong điều kiện mưa bão.

Điều này mở ra khả năng mở rộng mô hình tới nhiều tỉnh thành Đồng bằng Bắc Bộ, không chỉ dừng trong phạm vi TP Hải Phòng.

Quy trình sản xuất giống lúa đã áp dụng nhiều biện pháp tiên tiến như: Khảo sát vùng sản xuất và lựa chọn hộ tham gia dựa trên tiêu chuẩn TCVN11892-1:2017. Áp dụng cùng lúc các kỹ thuật canh tác hiện đại: Gieo sạ, gieo mạ khay, cấy bằng máy, phun thuốc bằng UAV (thiết bị bay không người lái), quản lý và ghi chép đầy đủ các biện pháp chăm sóc và thu hoạch.

Điều này giúp tăng 20 - 30% hiệu quả lao động, giảm thất thoát sau thu hoạch xuống dưới 3%, đồng thời giúp hạt giống giữ chất lượng tốt hơn, đồng đều hơn.

Một số hợp tác xã đã áp dụng bản đồ ruộng đồng số hóa, giúp quản lý vùng sản xuất giống, tra cứu nguồn gốc từng lô giống, truy xuất chất lượng theo lô/lot khi xuất bán.

Bên cạnh đó, việc sản xuất và gieo trồng giống lúa này được bảo đảm theo tiêu chuẩn VietGAP: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng danh mục, quy trình an toàn, thân thiện môi trường.

Hướng tới xây dựng thương hiệu giống lúa Hải Phòng

Trong quá trình triển khai nghiên cứu, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát vùng sản xuất, hộ sản xuất dựa trên tiêu chuẩn TCVN11892-1:2017 và theo tình hình thực tế sản xuất lúa tại các huyện Nam Sách, Gia Lộc, Tứ Kỳ thuộc tỉnh Hải Dương cũ; Lựa chọn được 7 vùng sản xuất lúa, quy mô 150ha/vụ, đảm bảo sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP.

Kết quả triển khai mô hình cho thấy, tổng diện tích sản xuất là 500 ha/4 vụ (vụ mMùa 2023, vụ Xuân và vụ Mùa 2024, vụ Xuân 2025). Quy mô từ 10 đến 35 ha/mô hình. Năng suất trung bình vụ Xuân từ 7,24 đến 7,35 tấn/ha, vụ Mùa từ 6,66 đến 6,89 tấn/ha. Hiệu quả kinh tế cao hơn so với giống đối chứng TBR225 từ 24% đến 30%. Tổng sản lượng thóc thương phẩm của dự án là 3.542,35 tấn, đạt 101,21% so với kế hoạch. Sản lượng tiêu thụ đạt 2.538,09 tấn, chiếm 71,65% tổng sản lượng thóc thương phẩm của Dự án.

Toàn bộ sản phẩm thóc thương phẩm của Dự án đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Nhiệm vụ khoa học và công nghệ cũng hướng đến hoàn thiện 01 quy trình sản xuất thương phẩm lúa Lai thơm 6 theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhóm thực hiện nhiệm vụ đã tổ chức được 9 buổi tập huấn, 4 buổi hội thảo khoa học nhằm giới thiệu, quảng bá mô hình sản xuất giống lúa Lai thơm 6 đạt tiêu chuẩn VietGAP trên địa bàn tỉnh Hải Dương cũ (TP Hải Phòng).

Ngành nông nghiệp TP Hải Phòng đặt mục tiêu đến năm 2027 sẽ mở rộng 300 - 350 ha vùng sản xuất giống Lai thơm 6 theo VietGAP; xây dựng nhà máy sơ chế, làm sạch, đóng gói đạt chuẩn tại Vĩnh Bảo. Bên cạnh đó, triển khai hệ thống tem QR truy xuất nguồn gốc, phục vụ thị trường miền Bắc và tiến tới tiêu thụ cho các doanh nghiệp sản xuất gạo cao cấp.

Chính vì vậy, việc phát triển giống lúa Lai thơm 6 theo VietGAP không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm mà còn tạo nền tảng để xây dựng vùng lúa giống chất lượng cao, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững.

Giống lúa Lai thơm 6 kết hợp VietGAP tại Hải Dương cũ (nay là TP Hải Phòng) với năng suất cao, chất lượng gạo thơm ngon, hiệu quả kinh tế vượt trội và dễ nhân rộng, góp phần nâng cao nhận thức của nông dân về sản xuất lúa an toàn và thân thiện môi trường.

Nhờ các mô hình trình diễn và kết nối tiêu thụ, giống lúa Lai thơm 6 kết hợp VietGAP có tiềm năng mở rộng mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh, góp phần hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp và tăng thu nhập cho người dân./.

L.H