5 xu hướng robot nổi bật năm 2026

Cùng với sự phát triển của các lĩnh vực như xe tự hành, robot chăm sóc và bầu bạn hay thậm chí là vũ khí tự động đều đang tiến nhanh từ phòng thí nghiệm ra thực tế. AI vật lý - hay “AI hiện thân” - đang trở thành một phần quan trọng trong đời sống hiện đại.

Dưới đây là 5 xu hướng nổi bật được dự báo sẽ định hình tương lai của ngành robot trong năm 2026 theo dự báo của ông Bernard Marr - nhà tương lai học, cố vấn chiến lược kinh doanh, công nghệ cho nhiều tổ chức hàng đầu thế giới như Microsoft, Google và Liên Hợp Quốc.

Robot hình người

Nhắc đến “robot”, nhiều người thường liên tưởng đến những hình tượng trong phim khoa học viễn tưởng như C-3PO của Star Wars hay Data trong Star Trek. Trên thực tế, hầu hết robot hiện nay được thiết kế theo chức năng với hình dạng phù hợp với công việc cụ thể mà chúng đảm nhiệm - từ xe giao hàng tự động, thiết bị nâng trong kho bãi đến cánh tay robot trong dây chuyền sản xuất và lắp ráp.

Tuy nhiên, năm 2026 sẽ đánh dấu sự thay đổi lớn: robot hình người sẽ ngày càng xuất hiện phổ biến hơn tại nơi làm việc, trong các cơ sở y tế và thậm chí trong gia đình.

Việc vận hành một robot có dáng người đòi hỏi năng lực AI phức tạp. Nhưng đổi lại, chúng mang đến khả năng thích ứng, linh hoạt và đa nhiệm cao - những đặc tính khiến con người thành công trong tiến hóa.

Vì vậy, khi máy móc ngày càng biết “học” và “thích nghi” để xử lý nhiều nhiệm vụ khác nhau thay vì chỉ chuyên biệt, dạng hình người sẽ dần trở thành tiêu chuẩn trong thế giới robot.

Cobot - Robot cộng tác trong công việc và đời sống

Cobot (Collaborative Robots) là thế hệ robot được thiết kế để làm việc chung và chia sẻ không gian với con người. Trong những năm gần đây, chúng đã được sử dụng trong các nhà máy công nghệ cao, đảm nhiệm vai trò sản xuất và hậu cần. Đến năm 2026, khi chi phí giảm và công nghệ hoàn thiện hơn, cobot sẽ trở thành lựa chọn khả thi cho cả doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo IDTechEX - công ty tư vấn công nghệ có trụ sở tại Cambridge, thị trường cobot được dự báo đạt gần 30 tỷ USD vào năm 2035. Trong môi trường công nghiệp và đời sống hằng ngày, chúng ta sẽ ngày càng bắt gặp cobot đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau, từ phục vụ đồ ăn, thức uống trong các nhà hàng như Tesla Diner, đến vệ sinh không gian công cộng hay thậm chí trở thành bạn đồng hành cho người cao tuổi và những người sống một mình.

Xe taxi tự hành (Robotaxi)

Xe tự lái hoàn toàn từng được xem là một trong những kỳ vọng lớn của công nghệ AI, dù nhiều dự báo trước đây về sự xuất hiện của chúng đã tỏ ra quá lạc quan. Tuy nhiên, một lĩnh vực đang ghi nhận những bước tiến rõ rệt chính là robotaxi - dịch vụ taxi tự hành không người lái.

Dự kiến đến năm 2026, ngày càng nhiều người sẽ có cơ hội trải nghiệm việc di chuyển trong thành phố mà không cần tài xế. Hiện tại, các dịch vụ robotaxi đã được triển khai tại nhiều thành phố trên thế giới như San Francisco, Phoenix, Austin (Mỹ), Bắc Kinh, Vũ Hán, Trùng Khánh (Trung Quốc) và Abu Dhabi (UAE).

Bên cạnh đó, nhiều kế hoạch thử nghiệm và triển khai chính thức tại Dubai, châu Âu và Hàn Quốc cũng đã được công bố cho năm 2026.

Dù việc cho phép người dân sở hữu xe tự hành có thể còn phải chờ thêm thời gian, mô hình vận hành theo đội xe - nếu chứng minh được mức độ an toàn - sẽ giúp robotaxi trở thành một phần quen thuộc của đời sống đô thị ngay trong năm tới.

Robot trong ngành xây dựng và kỹ thuật

Trong khi nhiều lĩnh vực đã bắt đầu thích ứng với tác động AI trong các công việc liên quan đến thông tin và dịch vụ khách hàng, thì ảnh hưởng của AI đối với lao động thủ công và các ngành kỹ thuật vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Điều này đặc biệt đúng với những công việc đòi hỏi sự khéo léo và chính xác cao về thể chất, như xây dựng, cơ khí hay lắp đặt hệ thống ống nước.

Tuy nhiên, điều này đang dần thay đổi khi ngành xây dựng cũng bắt đầu khai thác tiềm năng của các công nghệ robot tiên tiến như robot xây tường Hadrian X, hay Baubot MRS15 - robot có thể khoan lỗ để lắp đặt hệ thống dây điện và ống nước.

Trong tương lai gần, việc sử dụng robot cho các công việc như khảo sát, kiểm tra, phá dỡ công trình, hoặc giảm thiểu rủi ro khi con người phải tiếp xúc với môi trường nguy hiểm có thể trở nên phổ biến.

Theo một nghiên cứu, việc ứng dụng robot chuyên dụng trong xây dựng có thể giúp giảm từ 25 - 90% khối lượng công việc lặp lại và 72% thời gian thực hiện các nhiệm vụ rủi ro cao. Vì vậy, trong năm 2026, chúng ta có thể sẽ chứng kiến sự gia tăng ổn định của các ứng dụng robot thực tế trong lĩnh vực này.

Cuộc đua vũ trang robot

Cuộc xung đột tại Ukraine đã làm thay đổi sâu sắc diện mạo của chiến tranh hiện đại - từ sự thống trị của máy bay không người lái trên chiến trường cho đến sự leo thang của các cuộc tấn công mạng. Tuy nhiên, một trong những diễn biến đáng lo ngại nhất là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng của robot chiến đấu và vũ khí tự động hóa.

Hiện nay, robot chó đã được sử dụng cho các nhiệm vụ trinh sát và hỗ trợ hậu cần, trong khi súng máy tự động ngày càng được trang bị khả năng nhận diện và phân biệt giữa lực lượng đồng minh và đối phương.

Sáng kiến Replicator của quân đội Mỹ được thiết kế nhằm nhanh chóng mở rộng năng lực tác chiến, tập trung vào việc phát triển và sản xuất hàng loạt các hệ thống vũ khí tự động - bao gồm máy bay không người lái điều khiển bằng AI và tàu tấn công không người lái.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ quốc phòng thế hệ mới. Trong các cuộc duyệt binh gần đây, nước này đã trình diễn tàu ngầm không người lái, vũ khí laser, và thậm chí là “sói robot” - được cho là có khả năng truy đuổi và tấn công binh sĩ đối phương, khác biệt rõ rệt so với các “chó robot” mà Ukraine đang vận hành.

Cuộc chạy đua này không chỉ làm nóng chiến trường, mà còn đặt ra những câu hỏi đạo đức và pháp lý lớn về ranh giới kiểm soát của con người đối với máy móc.

Bước sang năm 2026, sự chuyển dịch từ AI hoạt động trong không gian số sang AI vật lý đánh dấu một trong những bước ngoặt công nghệ mang tính đột phá nhất của thế hệ chúng ta. Dù trong nhà máy, trên đường phố hay ngoài chiến trường, robot và các hệ thống tự động đang từng bước chuyển mình từ những ý tưởng thử nghiệm thành một phần hiện hữu của đời sống hằng ngày.

Trong bối cảnh đó, theo ông Bernard Marr các tổ chức và cá nhân cần chủ động chuẩn bị cho một thế giới nơi AI không chỉ xử lý dữ liệu trên màn hình, mà còn trực tiếp định hình thế giới vật chất quanh ta thông qua những cỗ máy ngày càng có năng lực.

Đây không chỉ là bước tiến công nghệ mà còn là sự thay đổi căn bản trong cách con người tương tác với thực tại./.

AD