Việt Nam đã triển khai tốt 5G
Việt Nam đã có những chính sách phù hợp thúc đẩy triển khai mạng 5G. Hiện số trạm 5G được triển khai tương đương 50% trạm 4G. Vùng phủ sóng của mạng 5G đạt 90% dân số.

Phân bổ phổ tần đóng góp triển khai mạng 5G
Chia sẻ với PV Tạp chí KH&CN Việt Nam bên lề Tuần lễ số Quốc tế (VIDW) 2025, bà Nies Puwati, Giám đốc cấp cao phụ trách Chính phủ khu vực Đông Nam Á của Qualcomm International cho biết Việt Nam đã làm rất tốt việc triển khai 5G khi tốc độ tải xuống của mạng di động đứng thứ 13 toàn cầu. Vùng phủ sóng đã đạt khoảng 90% dân số.
“Kết quả này có được là Chính phủ Việt Nam đã yêu cầu các nhà mạng triển khai 5G mạnh mẽ và Việt Nam đã làm rất tốt việc phân bổ phổ tần”.
Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hơn 8%, theo đó, bà Nies Puwati cho rằng Việt Nam cần phát triển mạng 5G Open RAN để góp phần thúc đẩy xuất khẩu.
Cùng với đó, Việt Nam cần nghiên cứu triển khai mạng RAN tự động (Autonomous RAN) - mạng lưới truy cập vô tuyến (RAN) có khả năng tự điều chỉnh và vận hành hiệu quả mà không cần sự can thiệp của con người.
RAN tự động sử dụng AI và khả năng lập trình để tự động hóa các tác vụ phức tạp, chẳng hạn như tối ưu hóa hiệu suất, phân bổ tài nguyên và xử lý các tình huống lỗi.

Về nội dung này, bà Nies Puwati cho biết Việt Nam có thể hợp tác với Qualcomm. “Nền tảng RAN tự động có thể giúp nhà mạng giảm đầu tư hoặc cân bằng lưu lượng. Giải pháp này cũng đã được nhiều mạng trong khu vực triển khai”.
Việt Nam cần khai thác tiềm năng của AI. Chính phủ cần thúc đẩy các ứng dụng hoặc triển khai AI cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa để tăng năng suất cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, bà Nies Puwati cho rằng Việt Nam cũng cần thúc đẩy WiFi thế hệ mới như Wi-Fi 7, Wi-Fi 8 là xu hướng Wi-Fi tương lai. “Nếu Việt Nam muốn tiếp tục dẫn đầu về phát triển kinh tế thì cần triển khai Wi-Fi 8 và sản xuất thiết bị Wi-Fi 8 để có thể đóng góp vào việc xuất khẩu của Việt Nam”.
AI bùng nổ và sự chuẩn bị hướng tới mạng 6G
Mọi thứ giờ đây đều dựa trên AI. Nhiều người xem video, phim trên mạng, trên Netflix hay sử dụng kính thông minh để gọi điện thoại, trải nghiệm thực tế mở rộng, chơi game… đang thực sự tạo ra nhiều dữ liệu, làm tăng lưu lượng mạng.
Đã có những dự báo như lưu lượng mạng sẽ tăng gấp 4 lần vào năm 2030 và tăng gấp 5 - 9 lần trong giai đoạn 2023 - 2033. Và trong tổng lưu lượng mạng này có đến 33% lưu lượng là từ AI tạo ra. Có thể nói, AI đang mang lại lưu lượng dữ liệu mới cho thiết bị di động.
Theo đó, bà Nies Puwati cho rằng sự tăng trưởng bùng nổ của lưu lượng truy cập mạng buộc cơ sở hạ tầng và vùng phủ sóng 5G phải mạnh mẽ và rộng khắp. Việt Nam đang hướng tới việc này nhưng cũng đồng thời phải có những chuẩn bị cho 6G tại Việt Nam.

Mạng 6G với khả năng cảm biến chính xác có thể đáp ứng nhiều ứng dụng tức thời như có thể ngăn ngừa những vụ tai nạn ô tô hay giúp giao tiếp trong ô tô mà không cần kết nối. Khả năng cảm biến cũng có thể giúp các công ty khai thác mỏ, khí đốt và dầu khí… giám sát nhân viên làm việc trong hầm mỏ có an toàn hay không.
Công nghệ mạng di động 6G cũng đáp ứng khả năng định vị chính xác. Định vị trong 6G lên đến từng centimet. Do vậy, mạng di động 6G sẽ cần nhiều phổ tần hơn, từ 200 đến 400 MHz cho mỗi nhà mạng. Vậy phổ tần này đến từ đâu?
Theo bà Nies Puwati, phổ tần được bổ sung sẽ đến từ băng tần 5G hiện có và cả băng tần mới. Vậy nên, băng tần mới đang được các cơ quan quản lý tần số các nước thuộc ITU bàn thảo là các băng tần 6425 - 7025 MHz, 7125 MHz đến 8,4, 10 và 14 GHz.
Vấn đề băng tần đang được thảo luận tích cực tại ITU và cả tại Tổ chức Viễn thông châu Á - Thái Bình Dương (APT), trong đó, Việt Nam là thành viên. Vì vậy, Việt Nam cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị quyết định băng tần nào muốn hỗ trợ cho 6G.
Về việc nghiên cứu băng tần cho 6G, bà Nies Puwati chia sẻ chính phủ Việt Nam có thể huy động sự tham gia của các trường đại học, các ngành và cả các nhà mạng trong nước. Nhờ đó, có thể có đạt được phổ tần hài hòa trên toàn cầu. Vậy nên, việc nhận diện chính là điều quan trọng.
Các trường đại học cũng có thể nghiên cứu các trường hợp điển hình ứng dụng 6G và xác định ứng dụng đột phá cho Việt Nam. Các quốc gia khác nhau có thể có những ứng dụng khác nhau. Có thể nói 6G mở rộng từ 5G. 6G sẽ mang lại nhiều khả năng như có thể sử dụng kính thông minhđể xemGoogle Maps… nhưng theo cách nhập vai hơn, mang lại nhiều khả năng, đổi mới.

Bà Nies Puwati cũng cho hay từ mạng 3G, chúng ta tiến tới mạng 4G giúp đẩy nhanh sự phát triển của thương mại điện tử, dịch vụ gọi xe công nghệ như Uber, Grab... Còn 5G với sự hỗ trợ của AI, các nhà mạng có thể triển khai nhiều dịch vụ, ứng dụng. Để mở rộng quy mô hiệu quả, việc xử lý AI hiện đang được mở rộng về phía biên.
Thời COVID-19, người dân ở các nước đã sử dụng dịch vụ ngân hàng di động chạy trên điện thoại với sự hỗ trợ của AI. Ưu điểm của AI chạy trên thiết bị di động là lưu lượng được phân phối.
Mặt khác, khi AI chạy trên thiết bị di động thì danh tính cá nhân được bảo vệ, bởi dữ liệu cá nhân không được gửi lên đám mây. Điều này có nghĩa là sẽ mang lại cho người dùng sự riêng tư và bảo mật cao hơn.
Lợi thế tiếp theo của AI chạy trên thiết bị di động có độ trễ thấp. Khả năng này có thể hỗ trợ trong các trường hợp nếu muốn dừng xe điện, xe tự lái… đang vận hành vì nhận thấy có thể sẽ xảy ra tai nạn.
Qualcomm đang dẫn đầu thúc đẩy hiện thực hóa biên thông minh được kết nối nhờ sự hội tụ của kết nối không dây, điện toán hiệu quả, AI phân tán giúp giải phóng lượng dữ liệu khổng lồ để thúc đẩy tương lai số, bà Nies Puwati cho hay./.