ASEAN hướng tới trở thành trung tâm số toàn cầu vào năm 2030
ASEAN xây dựng Khung Kế hoạch tổng thể số ASEAN (ADM) 2030 với tầm nhìn đưa ASEAN trở thành trung tâm số toàn cầu, có khả năng cạnh tranh, kết nối và bao trùm.
Trong khuôn khổ Tuần lễ Số (VIDW) 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức, sáng ngày 28/10 đã diễn ra Hội thảo xây dựng Kế hoạch tổng thể số ASEAN.
Đây là hoạt động chuyên sâu dành cho đại biểu đến từ các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, tập trung đánh giá kết quả của ADM 2025, đồng thời thảo luận về các kết quả mong muốn, trụ cột và sáng kiến trọng tâm của ADM 2030.
Hướng tới một cộng đồng số ASEAN toàn diện, tin cậy, sáng tạo và bền vững
ADM 2030 được xây dựng trên các định hướng chiến lược chính, trong đó, trọng tâm gồm: phát triển hạ tầng số liền mạch và bao trùm (mạng 5G, 6G, điện toán đám mây, trung tâm dữ liệu và kết nối xuyên biên giới); thúc đẩy chính phủ số và dịch vụ công thông minh; tăng cường thương mại số và hợp tác công nghệ tài chính (fintech).
Đồng thời, ASEAN cũng đặt kế hoạch thu hẹp khoảng cách số và nâng cao kỹ năng số; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động; thúc đẩy công nghiệp số ASEAN và khả năng chống chịu của doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa; phát triển chuyển đổi số (CĐS) xanh hướng tới kinh tế tuần hoàn. ASEAN khẳng định vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực AI và công nghệ mới nổi.
Bà Vũ Thị Tú Quyên, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ KH&CN cho biết, chúng ta đang bước vào một thập kỷ quyết định cho CĐS của ASEAN. ADM 2030 đóng vai trò là lộ trình chiến lược cho hợp tác khu vực trong kỷ nguyên mới này - hướng tới một cộng đồng số ASEAN toàn diện, tin cậy, sáng tạo và bền vững, nơi mọi công dân và DN đều có thể kết nối, tham gia và phát triển trong nền kinh tế số.
ADM 2030 không chỉ được xây dựng dựa trên thành công của ADM 2025 mà còn mở rộng phạm vi để giải quyết các xu hướng toàn cầu mới nổi - từ AI và quản trị dữ liệu đến an ninh mạng và CĐS xanh.
Kế hoạch này phản ánh tầm nhìn chung của ASEAN rằng CĐS không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn là nền tảng cho một tương lai an toàn hơn, bền vững hơn và lấy con người làm trung tâm.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Số ASEAN lần thứ 5 (ADGMIN 5), Việt Nam được các nước thành viên ASEAN giao chủ trì và điều phối việc xây dựng ADM 2030. Đây vừa là vinh dự vừa là trách nhiệm to lớn, thể hiện vai trò tích cực, sự lãnh đạo và uy tín của Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác số của ASEAN.
Trong những tháng qua, Bộ KH&CN Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Ban Thư ký ASEAN (ASEC), các quốc gia thành viên ASEAN (AMS) và Tập đoàn Tư vấn Boston (BCG) trong việc xây dựng dự thảo ADM 2030.
Quá trình hợp tác này được định hướng bởi các nguyên tắc thống nhất, đồng thuận và thực tiễn, đảm bảo sự liên kết chặt chẽ với Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) giai đoạn 2026 - 2030.
Hội thảo hôm nay đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc hoàn thiện dự thảo ADM 2030 trước khi trình lên Hội nghị Bộ trưởng Kỹ thuật số ASEAN lần thứ 6 (ADGMIN 6) do Việt Nam đăng cai tổ chức vào năm tới.
Là quốc gia chủ trì hội thảo, bà Vũ Thị Tú Quyên nhấn mạnh: “Việt Nam tái khẳng định cam kết hợp tác chặt chẽ với Ban Thư ký ASEAN, các quốc gia thành viên và các đối tác quốc tế để đảm bảo ADM 2030 là toàn diện, bao trùm và có thể thực hiện được”.
Với sự đoàn kết, hợp tác và đổi mới, Việt Nam tin tưởng ASEAN sẽ cùng nhau định hình một tương lai số kết nối, bền vững và lấy con người làm trung tâm, góp phần hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2045 - một cộng đồng kiên cường và thịnh vượng.
Cấu trúc của ADM 2030 gồm 4 thành phần chính: các trụ cột chiến lược (strategic outcomes) thể hiện kết quả kỳ vọng đến năm 2030; các khu vực ưu tiên (enabling areas) hỗ trợ xuyên suốt về pháp lý, tài chính và nhân lực; bộ chỉ số đo lường (metrics of success) theo dõi tiến độ thực hiện; và lộ trình triển khai (timeline) được chia theo giai đoạn trung hạn 2026 - 2028 và dài hạn 2029 - 2030.
Điểm nổi bật của ADM 2030 là sự kế thừa và mở rộng từ ADM 2025, với phạm vi bao trùm các công nghệ mới nổi, định hướng kinh tế xanh và hợp tác quốc tế sâu rộng hơn. Văn kiện kết hợp hài hòa giữa chiến lược khu vực và nhu cầu quốc gia, tạo khung tham chiếu chung cho chính sách số ASEAN
Các ưu tiên đối với ADM 2030
Tại hội thảo, đại diện Tập đoàn tư vấn Boston (BCG) đã chia sẻ các ưu tiên đối với ADM 2030, gồm:
Hạ tầng số: Mở rộng kết nối khu vực linh hoạt, cải thiện khả năng chi trả ở nông thôn, hài hòa hóa các quy định và thúc đẩy nhân tài và đầu tư địa phương
Chính phủ số: Tận dụng các nền tảng AI cho các dịch vụ công, giảm lượng khí thải carbon của lĩnh vực số và lồng ghép công nghệ mới nổi vào hoạch định chính sách
Niềm tin số: Thiết lập hệ thống nhận dạng số dùng chung, phối hợp các giao thức an ninh mạng và các tiêu chuẩn thương mại thống nhất để thúc đẩy hội nhập xuyên biên giới
Thương mại và kinh tế số: Thúc đẩy khả năng tương tác trong thanh toán, bảo mật danh tính số và hỗ trợ tăng trưởng công nghệ tài chính thông qua các tiêu chuẩn khu vực và khung pháp lý thử nghiệm
Ngành công nghiệp số: Cho phép thử nghiệm an toàn các công nghệ mới thông qua các công cụ chính sách và thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D) thông qua các ưu đãi thuế, tài trợ và các khu vực đổi mới.
Đổi mới số: Mở rộng quy mô tài trợ hạt giống do chính phủ hỗ trợ và đồng đầu tư vào các công ty khởi nghiệp toàn diện có tác động rộng khắp ASEAN
Xã hội số: Trợ cấp quyền truy cập cho các nhóm chưa được phục vụ đầy đủ và triển khai khuôn khổ niềm tin và an toàn khu vực để chống lại rủi ro số.
Kiến thức số: Thu hẹp khoảng cách số thông qua khả năng truy cập giá cả phải chăng, tích hợp các kỹ năng số vào giáo dục và gắn kết các nỗ lực hòa nhập với các chương trình xã hội
Hợp tác và đối tác: Thiết lập hệ thống nhận dạng số dùng chung, phối hợp các giao thức an ninh mạng và các tiêu chuẩn thương mại thống nhất để thúc đẩy hội nhập xuyên biên giới.
Theo đó, ASEAN sẽ hướng tới tầm nhìn: ASEAN là một cộng đồng số toàn diện, tin cậy và sáng tạo, trao quyền cho mọi công dân và DN phát triển mạnh mẽ trong nền kinh tế số toàn cầu. CĐS sẽ đóng vai trò là động lực chính thúc đẩy khả năng phục hồi kinh tế, phúc lợi xã hội và phát triển bền vững.
Việc xây dựng ADM 2030 gồm 5 giai đoạn:
Giai đoạn 1 (Tháng 3 - 5/2025): Khởi động và đánh giá giữa kỳ;
Giai đoạn 2 (Tháng 6 - 8/2025): Nghiên cứu và soạn thảo;
Giai đoạn 3 (Tháng 6 - 8/2025): Sự tham gia đầu tiên của các bên liên quan;
Giai đoạn 4 (Tháng 9 - 10/2025) có sự tham gia của các bên liên quan lần thứ hai;
Giai đoạn 5 (Từ tháng 11/2025 - 1/2026): Hoàn thiện bản thảo ADM 2030./.