Khai thác “cơ hội kép” từ AI: Chiến lược của báo Ouest-France

Nguyên tắc sử dụng AI của Ouest-France

Theo David Dieudonné, Trưởng bộ phận AI tại Ouest-France, ngay cả trước khi công nghệ này trở nên phổ biến, khoảng gần chục nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư của tờ báo đã sử dụng AI được một thời gian, chẳng hạn như khi thực hiện nhiệm vụ số hóa kho lưu trữ của Ouest-France.

Ouest-France là tờ báo có lượng phát hành trả phí lớn nhất tại Pháp, với 480.000 độc giả đăng ký cả bản in và bản điện tử. Được thành lập năm 1944 và chủ yếu phát hành ở miền Tây nước Pháp, tờ báo này sở hữu một mạng lưới đáng kể với 780 nhà báo. Tháng 9/2025, tờ báo đã mở rộng sang lĩnh vực phát sóng với việc ra mắt một kênh truyền hình mới.

Kinh nghiệm của Ouest-France về AI đã mang lại cho tờ báo "sự tự tin khi tiếp cận AI một cách nguyên tắc", Dieudonné thuyết trình tại Diễn đàn AI Jakarta 2025 của Hiệp hội báo chí thế giới (WAN-IFRA). Một phần quan trọng của cam kết này là đầu tư vào chuyên môn AI nội bộ và năng lực công nghệ.

Cụ thể hơn, Dieudonné cho biết các nguyên tắc sử dụng AI của Ouest-France bao gồm:

Dùng AI phục vụ sứ mệnh: Mục tiêu là để AI "không phải là thứ chúng ta làm việc vì nó, mà là thứ phục vụ cho chúng ta, đặc biệt là tòa soạn”.

Đảm bảo một môi trường công nghệ an toàn: Việc bảo vệ dữ liệu và bản quyền được đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc bảo vệ tác phẩm của các nhà báo khỏi bị các nền tảng AI sử dụng làm dữ liệu huấn luyện. Ông Dieudonné nói: “Chúng tôi chặn các trình thu thập dữ liệu và bảo vệ rất chặt chẽ nội dung, đảm bảo rằng chúng không bị lưu chuyển đến các trung tâm dữ liệu nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi”.

Kết hợp con người và AI: Về nguyên tắc, mọi nội dung do AI tạo ra đều được nhân viên kiểm tra trước khi xuất bản. Tuy nhiên, Ouest-France đang xác định một số ngoại lệ đối với quy tắc này, chẳng hạn như thông tin dự báo thời tiết và các trường hợp sử dụng tương tự khác.

Minh bạch: Việc công khai với độc giả về việc sử dụng AI là rất quan trọng, cũng như việc minh bạch trong việc sửa chữa những sai sót có thể xảy ra.

Đảm bảo việc làm: Ouest-France cam kết thiết kế các giải pháp AI không làm gián đoạn hoạt động của tòa soạn, đồng thời cam kết nâng cao kỹ năng và tính linh hoạt của nhà báo.

Đáng chú ý, Ouest-France đã không ký thỏa thuận hợp tác với các nền tảng AI, khác với một số nhà xuất bản khác đã lựa chọn con đường này. Thay vào đó, Ouest-France hợp tác với các viện nghiên cứu công lập, và đã công bố quan hệ đối tác với tổ chức nghiên cứu quốc gia Pháp và Đại học Rennes để nghiên cứu ứng dụng AI trong lĩnh vực báo chí.

Xây dựng môi trường an toàn cho việc sử dụng AI

Chiến lược AI của Ouest-France được định hướng bởi tầm nhìn coi AI là một “cơ hội kép”.

AI có thể thúc đẩy chất lượng biên tập, bằng cách hỗ trợ các nhà báo trong những công việc lặp đi lặp lại, ít giá trị, giúp họ có thêm thời gian tiếp xúc với nguồn tin tại hiện trường và phát hiện tín hiệu trong các tập dữ liệu phức tạp.

Những lợi ích về mặt biên tập cũng đi đôi với hiệu quả kinh tế. AI có thể giúp tăng mức độ tương tác thông qua việc đa dạng hóa định dạng nội dung (chuyển văn bản thành âm thanh, video), tạo ra các tính năng hấp dẫn mới (như câu đố), và cá nhân hóa nội dung tốt hơn, chẳng hạn thông qua chatbot.

Phù hợp với mục tiêu của Ouest-France là xây dựng môi trường công nghệ an toàn, công ty đã tạo ra một nền tảng kỹ thuật “được bảo vệ” để nhân viên có thể sử dụng AI.

Dieudonné cho biết: “Chúng tôi đã xây dựng một cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho phép mọi nhà báo, cũng như nhân viên ở các phòng ban khác, có thể truy cập an toàn vào các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), nhưng theo cách không có bất kỳ sự chuyển giao dữ liệu nào. Như vậy, họ có thể đưa bài viết của mình vào sandbox và chỉnh sửa mà không lo vi phạm bản quyền nội dung”.

Ông Dieudonné thừa nhận rằng việc xây dựng hạ tầng này đã mất khá nhiều thời gian, nhưng bước mất thời gian hơn chính là đào tạo nhân sự để họ có thể sử dụng sandbox và biết cách tối ưu hóa nó. Quá trình này bao gồm cả các buổi đào tạo lưu động, di chuyển từ thành phố này sang thành phố khác để hướng dẫn các nhà báo cách sử dụng cơ chế này.

Quy trình đổi mới AI "từ dưới lên"

Sandbox AI cũng được thiết kế để đảm bảo việc thử nghiệm được thực hiện từ cấp dưới lên cấp cao nhất của Ouest-France.

Thay vì quyết định trước các trường hợp sử dụng, "ý tưởng là xem xét trường hợp sử dụng nào phù hợp nhất với các nhà báo tại hiện trường, những vấn đề nào họ cần giải quyết và cách các LLM có thể làm được điều đó”.

Nhờ sandbox này, các nhà báo của Ouest-France đã tạo ra 30 nguyên mẫu (prototype) cho các trường hợp ứng dụng tiềm năng.

Cuối cùng, công ty đã thiết lập quy trình ba bước để đánh giá các cơ hội phát triển AI:

Đầu tiên, các nguyên mẫu được đánh giá ở cấp độ nhóm bởi các nhóm liên quan. Ví dụ, một nguyên mẫu về gắn thẻ nội dung đã được các nhà báo sử dụng, cũng như bộ phận nhân sự và pháp lý kiểm tra về các tác động tiềm ẩn đến tổ chức hoặc các vấn đề bản quyền.

Thứ hai, các nguyên mẫu AI sẽ được chuyển đến bộ phận quản lý để lãnh đạo đánh giá, đặc biệt về ưu tiên triển khai. Tiêu chí chính ở đây là lợi tức đầu tư: đảm bảo rằng công cụ mới không tốn kém hơn giá trị mà nó có thể tạo ra.

Cuối cùng, các nguyên mẫu được trình bày cho đại diện nhân viên với mục tiêu đạt được sự đồng thuận trong toàn bộ tổ chức.

Tiềm năng học hỏi, kiểm soát và thương mại hóa

Để tối đa hóa tác động của các công cụ AI mới, Ouest-France cho đến nay chỉ mới xác thực một vài nguyên mẫu để triển khai.

Một số nguyên mẫu này phục vụ cho các trường hợp sử dụng phổ biến mà nhiều tòa soạn khác cũng đang áp dụng AI, chẳng hạn như gắn thẻ nội dung (tagging) thông minh hơn và tạo tóm tắt bài viết bằng AI. Ngoài ra, họ còn phát triển một công cụ mới có thể chuyển đổi bài viết thành bài kiểm tra.

Ouest-France cũng đã phát triển một chatbot dành riêng cho cuộc đua xe thể thao 24 Heures du Mans. “Đây là lần đầu tiên một cơ quan truyền thông ở Pháp làm điều đó”, ông Dieudonné chia sẻ. “Và điều quan trọng hơn cả là chúng tôi tự mình thực hiện”.

Theo ông, việc tự xây dựng chatbot bằng nguồn lực nội bộ là một trải nghiệm vô cùng hữu ích - giúp công ty hiểu sâu hơn về tác động của AI đối với SEO, đồng thời kiểm soát hoàn toàn trải nghiệm người dùng.

“Bạn có thể tự quyết định cách nội dung của mình hiển thị trong chatbot, và điều đó giúp tạo ra tỷ lệ nhấp chuột cao hơn so với khi nội dung hiển thị qua ChatGPT”, ông Dieudonné nói.

Về lâu dài, ông nhận định rằng, các chatbot riêng của nhà xuất bản hoàn toàn có thể tạo doanh thu thông qua thuê bao cao cấp hoặc tài trợ. Tuy nhiên, Ouest-France chưa có kế hoạch thương mại hóa thử nghiệm chatbot này.

Sáu phản ứng trước tác động của AI

Dieudonné kết luận, bằng cách đề cập về tác động của AI đối với mô hình kinh doanh của các tờ báo thông qua 6 phản ứng chính:

Tái đầu tư vào cốt lõi của nghề báo: Các bài viết có giá trị cao là “điều tạo nên sự khác biệt, độc đáo của chúng tôi”, và đó là giá trị mà các nền tảng sẽ không thể tạo ra.

Tối ưu hóa cho máy móc và con người: Các tờ báo nên dự đoán đối tượng độc giả kép và nội dung phải vừa hiệu quả với thuật toán (SEO, trợ lý giọng nói), vừa hấp dẫn với người đọc.

Thích ứng với các trường hợp sử dụng mới nổi: Áp dụng các phương thức “tiêu thụ” tin tức mới (chatbot, giọng nói), nhưng quan trọng hơn, cũng cần lập kế hoạch bảo vệ tính toàn vẹn của biên tập và sự giám sát của con người.

Tập trung vào tin tức địa phương và cộng đồng. Theo ông Dieudonné, các nền tảng AI vốn được xây dựng để mở rộng quy mô “thường kém hiệu quả ở "chặng cuối" - tức là tin tức siêu địa phương, trong khi đây lại là thế mạnh của Ouest-France”.

Giáo dục và tạo ảnh hưởng: Ngành công nghiệp tin tức nên hướng tới việc nâng cao nhận thức của độc giả, cơ quan quản lý và các bên liên quan khác.

Hợp tác để tạo nên sức mạnh: Hợp tác với các bên trong ngành để xây dựng khả năng chống chịu và tăng tầm ảnh hưởng./.

AD