Làm chủ công nghệ số vững bước tới tương lai

Nhận thức sâu sắc về xu thế tất yếu và yêu cầu cấp thiết, Đảng ta đã xác định chuyển đổi số là cuộc cách mạng mang tính chiến lược, động lực mới cho sự phát triển toàn diện của đất nước.

Nổi bật trong đó là quan điểm, tư tưởng chỉ đạo sắc bén, toàn diện của Đảng, mà trực tiếp là Tổng Bí thư Tô Lâm về vai trò và sứ mệnh của doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam - lực lượng tiên phong trên con đường chinh phục đỉnh cao công nghệ, hiện thực hóa khát vọng dân tộc hùng cường.

Tầm nhìn chiến lược và tinh thần tự cường "Make in Viet Nam"

Nền tảng tư tưởng cho sự phát triển của doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam được kết tinh trong chiến lược "Make in Viet Nam". Đây không chỉ là một khẩu hiệu hành động mà còn là một chủ trương, định hướng sáng tạo lớn, thể hiện tinh thần tự cường dân tộc và khát vọng làm chủ công nghệ.

Với cốt lõi "Sáng tạo tại Việt Nam, thiết kế tại Việt Nam, sản xuất tại Việt Nam", chiến lược này đã khơi dậy mạnh mẽ nội lực, thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp thay đổi tư duy, hướng tới tạo ra những sản phẩm công nghệ số chất lượng cao, mang trí tuệ Việt, phục vụ người Việt và chinh phục thị trường toàn cầu.

Quan điểm của Đảng, được thể hiện thông qua Nghị quyết số 57-NQ/TW trở thành "bà đỡ" cho sự phát triển của các doanh nghiệp khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nghị quyết khẳng định vai trò trung tâm của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong chiến lược phát triển quốc gia, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc làm chủ các công nghệ chiến lược, công nghệ lõi để xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ. Đây chính là tầm nhìn chiến lược để ngành công nghệ số Việt Nam bứt phá.

Thẳng thắn nhìn vào sự thật, đánh giá đúng bản chất

Một trong những điểm sáng nhất trong tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm là tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng bản chất vấn đề. Tại Diễn đàn quốc gia Phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam lần thứ VI, bài phát biểu của Tổng Bí thư đã mang tính thức tỉnh sâu sắc, chỉ ra những "điểm yếu lớn" và những bất cập cần khắc phục một cách quyết liệt.

Thứ nhất, đó là sự trăn trở về giá trị thực của những con số xuất khẩu ấn tượng. Dù Việt Nam đứng thứ hạng cao trên thế giới về xuất khẩu điện thoại, linh kiện máy tính hay gia công phần mềm, Tổng Bí thư đã đặt ra những câu hỏi mang tính bản chất: Chúng ta đóng góp được bao nhiêu % giá trị trong đó? Hay là mình đang ở phân khúc thấp nhất của chuỗi giá trị, chủ yếu là gia công cho nước ngoài?. Đây là lời nhắc nhở sâu sắc về việc cần thoát khỏi "căn bệnh thành tích", đi sâu vào thực chất để thấy rằng doanh nghiệp của chúng ta đang đứng ở đâu trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ hai, Tổng Bí thư đã chỉ rõ những hạn chế cốt lõi. Đó là năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D) còn phụ thuộc nhiều vào nước ngoài, hạn chế khả năng tự chủ công nghệ. Đó là trình độ công nghệ của doanh nghiệp Việt nhìn chung còn thấp, tham gia khiêm tốn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự tham gia của doanh nghiệp nội địa vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn FDI lớn còn rất hạn chế, chủ yếu chỉ cung cấp các dịch vụ giản đơn. Tổng Bí thư đã thẳng thắn cảnh báo nguy cơ "Việt Nam trở thành cứ điểm lắp ráp - gia công", là bãi rác về công nghệ của thế giới" nếu không có sự thay đổi trong thu hút FDI có chọn lọc.

Tư tưởng chỉ đạo này thể hiện một tầm nhìn xa, một sự cầu thị và quyết tâm làm thật, thay đổi thật. Việc nhìn nhận đúng thực tế, đúng bản chất chính là bước đầu tiên để tìm ra giải pháp, để khởi đầu cho một "cuộc cách mạng" thực sự trong phát triển công nghệ.

Từ khát vọng đến hành động cụ thể

Từ việc phân tích sâu sắc thực trạng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã vạch ra những định hướng, nhiệm vụ trọng tâm mang tính chiến lược để doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam vươn lên, làm chủ cuộc chơi.

Một là, phải nỗ lực tự cường, tự chủ công nghệ, coi đây là yếu tố căn cơ để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh đầu tư vào R&D, tập trung vào các công nghệ chiến lược như AI, IoT, Big Data, 5G/6G, công nghệ vũ trụ... để từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hai là, phải xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao và một hệ sinh thái công nghệ bền vững. Tổng Bí thư nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách thu hút nhân tài công nghệ, tạo môi trường làm việc hấp dẫn và thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, trường đại học và viện nghiên cứu.

Ba là, phải có khát vọng lớn, không ngừng nâng cao vị thế cạnh tranh toàn cầu. Mục tiêu là đưa Việt Nam vào top 3 nước dẫn đầu Đông Nam Á về R&D công nghệ số vào năm 2030 và tạo ra ít nhất 5 doanh nghiệp công nghệ số lớn có khả năng cạnh tranh quốc tế. Để làm được điều đó, chúng ta phải biết cách "đứng trên vai của những người khổng lồ", tăng cường hợp tác quốc tế để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bốn là, doanh nghiệp công nghệ số phải nhận lấy trách nhiệm và sứ mệnh tiên phong. Tổng Bí thư kêu gọi mỗi doanh nghiệp hãy "biến khát vọng dẫn đầu thành hành động cụ thể". Đó là sự dấn thân vào những lĩnh vực tiên phong, đầu tư mạnh mẽ vào R&D, không ngừng đổi mới sáng tạo để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ "Make in Vietnam" mang tính đột phá, phục vụ người dân và vươn ra thế giới.

Tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Tổng Bí thư không chỉ là định hướng, mà còn là lời hiệu triệu, là nguồn động lực thôi thúc cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số đồng lòng, quyết tâm và hành động. Đó là niềm tin, là sự khẳng định vai trò không thể thiếu của ngành công nghiệp công nghệ số trong việc đảm bảo sự thịnh vượng và nền hòa bình lâu dài cho đất nước.

Quan điểm, tư tưởng của Đảng và Tổng Bí thư Tô Lâm về phát triển doanh nghiệp công nghệ số là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tầm nhìn chiến lược dài hạn và thái độ thực tiễn, cầu thị. Đó là tư tưởng về sự tự chủ, tự cường dân tộc trong kỷ nguyên số; là sự thẳng thắn đối diện với yếu kém để tìm ra con đường đột phá và là niềm tin mãnh liệt vào trí tuệ, khát vọng của con người Việt Nam. Đây chính là nguồn cổ vũ to lớn để các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đoàn kết, chung sức, tận dụng thời cơ vàng, vượt qua thách thức, góp phần đưa đất nước phát triển mạnh mẽ, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045./.

Linh Đan