CEO FPT kiến nghị giải pháp giúp DN tư nhân vươn lên bứt phá
Doanh nghiệp tư nhân từ lâu đã được xem là xương sống của nền kinh tế. Nhưng mỗi doanh nghiệp không thể tự mình gánh cả hệ sinh thái. Ông Nguyễn Văn Khoa, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT khẳng định: “Doanh nghiệp Việt muốn vươn lên không thể tiếp tục đi riêng lẻ mà cần hình thành hệ sinh thái hợp tác thực chất, đồng thời kiến nghị mọi chính sách kinh tế cần được “thiết kế từ cuộc sống”.
Cần một hệ sinh thái doanh nghiệp đi cùng nhau
Phát biểu tại phiên chuyên đề “Khoa học công nghệ - Đổi mới sáng tạo - Sức bật để vươn mình” trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF), ông Nguyễn Văn Khoa cho biết trong khi Chính phủ đang đi rất nhanh trong tiến trình chuyển đổi số, hoàn thiện hạ tầng dữ liệu và hệ thống nền tảng quản trị quốc gia, thì phần lớn DN lại đang đi chậm hơn. Nhiều DN, đặc biệt là nhóm vừa và nhỏ, còn đang bối rối.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Khoa cũng cho rằng chính nhờ sự đi trước của Chính phủ trong việc số hóa dữ liệu, triển khai các nền tảng tích hợp – đặc biệt là lộ trình chia sẻ dữ liệu bắt đầu từ ngày 1/1/2026 - đang mở ra một “cơ hội vàng” cho khu vực tư nhân. Những DN biết tận dụng dòng dữ liệu mở, biết tích hợp với nền tảng quốc gia, sẽ là những người đi nhanh hơn cả.
Nhưng đi nhanh thôi là chưa đủ. Theo ông Khoa, DN Việt cần chuyển đổi tư duy: “Chúng ta không thể phát triển bền vững nếu cứ đi một mình. Thời đại này, phát triển là phát triển theo hệ sinh thái.”
Thực tế cho thấy, nếu chỉ một mình, thì rất khó để bất kỳ DN nào - đặc biệt là DN nhỏ - có thể đi xa. Chúng ta cần cộng hưởng nguồn lực, chia sẻ dữ liệu, kết nối năng lực, từ đó tạo ra các chuỗi giá trị chung, sản phẩm chung, thị trường chung.
Ông dẫn chứng từ chính thực tiễn tại FPT và các khách hàng đối tác, rằng những DN mạnh không phải là những đơn vị làm mọi thứ, mà là những đơn vị biết chia sẻ năng lực - từ công nghệ, dữ liệu, quản trị, đến thị trường. Việc hình thành các liên minh sản xuất - tiêu thụ, các mạng lưới chia sẻ công nghệ dùng chung, sẽ giúp các DN nhỏ và vừa không còn phải “làm lại từ đầu” mỗi lần chuyển đổi.
“Ngay cả những sản phẩm tưởng như rất đặc thù như thiết bị bay không người lái, hay hệ thống phân tích dữ liệu y tế, cũng không thể do một DN đơn lẻ tạo ra. Chúng ta cần liên kết, cần chia sẻ, và cần tin tưởng nhau để đi xa. Khi cùng nhau tạo ra một hệ sinh thái, chúng ta không chỉ mạnh hơn mà còn an toàn hơn”, ông Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh.
Nhấn mạnh về yếu tố con người, Tổng giám đốc FPT cho rằng “đây là mạch dẫn quyết định thành bại của đổi mới sáng tạo”. Việt Nam đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng về nguồn nhân lực biết vận hành công nghệ. Không phải thiếu người, mà là thiếu người biết làm việc với dữ liệu, với AI, với hệ thống quản trị số. Nguồn nhân lực không được trang bị kỹ năng số sẽ biến công nghệ thành gánh nặng chứ không phải lợi thế.
Trong bối cảnh đó, ông Nguyễn Văn Khoa kêu gọi các DN đầu tư vào đào tạo nội bộ, liên kết với các viện - trường để xây dựng chương trình sát thực tế, đồng thời đề nghị Chính phủ có chính sách rõ ràng, dễ tiếp cận để hỗ trợ đào tạo nhân lực số cho khối DN vừa và nhỏ – vốn chiếm tới hơn 90% số lượng DN cả nước.
Điểm nhấn đáng chú ý trong phát biểu của ông Nguyễn Văn Khoa chính là đề xuất “Đưa cuộc sống vào nghị quyết” - cách tiếp cận hoàn toàn mới: “Chúng ta thường nói rằng cần đưa nghị quyết vào cuộc sống. Nhưng nếu nghị quyết không xuất phát từ thực tế cuộc sống thì đưa kiểu gì cũng sẽ khập khiễng. Tôi đề nghị phải làm ngược lại – phải xuất phát từ cuộc sống để viết nghị quyết”.
Ông cho rằng, trong mỗi vòng đời chính sách, cần có một giai đoạn “thẩm thấu từ thực tiễn” – thông qua lắng nghe DN, phân tích dữ liệu hành vi và đối thoại hai chiều. Tại phiên chuyên đề, nhiều doanh nhân chia sẻ với quan điểm của ông Nguyễn Văn Khoa và đưa ra những ý kiến đóng góp giúp khu vực tư nhân tạo được sức bật lớn hơn. Theo ông Khoa, đây là Hội nghị Diên Hồng để các DN đóng góp những câu hỏi hay, tham gia cho người làm chương trình.
Một số kiến nghị
Để giải quyết những thách thức trên, Tổng giám đốc FPT đã đưa ra một số kiến nghị cụ thể.
Một là DN cần coi công nghệ là “gốc”, đưa công nghệ vào toàn bộ hệ thống quản trị, không chỉ là giải pháp phần mềm rời rạc.
Hai là cần có chương trình đào tạo nguồn nhân lực công nghệ sâu rộng, đặc biệt là đào tạo tại chỗ cho DN vừa và nhỏ.
Ba là thúc đẩy chia sẻ dữ liệu mở giữa các cơ quan nhà nước và DN, tạo điều kiện cho DN đổi mới sáng tạo.
Bốn là hình thành các liên minh, cộng đồng DN theo lĩnh vực - theo hệ sinh thái, để có thể cùng nhau vươn ra quốc tế.
Năm là tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám sát, bảo vệ DN trong quá trình hợp tác công - tư.
Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025 diễn ra trong hai ngày 15 - 16/9 tại Hà Nội, do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam chủ trì, với sự tham dự của lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành và hơn 1.500 doanh nhân, chuyên gia, đại diện tổ chức quốc tế. Trước thềm diễn đàn, từ tháng 7 đến cuối tháng 8, đã có 12 vòng đối thoại cấp địa phương được tổ chức trên toàn quốc, ghi nhận hơn 3.000 ý kiến từ cộng đồng DN. Các ý kiến tiêu biểu được tổng hợp vào Tuyên bố chung và Sách trắng Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, trình bày tại Phiên cấp cao ngày 16/9 với sự chủ trì của Lãnh đạo Chính phủ.