Việt Nam đưa ra nhiều sáng kiến về quản lý tần số và phát triển hạ tầng số tại Hội nghị AWG-35
Tại Hội nghị lần thứ 35 của Nhóm công tác về phối hợp tần số (AWG-35) thuộc Tổ chức Viễn thông châu Á - Thái Bình Dương (APT) vừa diễn ra tại Thái Lan, đoàn Việt Nam giới thiệu nền tảng iSpectra - giải pháp do Việt Nam phát triển, biến các trạm thu phát sóng di động (BTS) thành "cảm biến" (sensor) giám sát phổ tần.
Hội nghị AWG-35 có sự tham dự của 421 đại biểu đến từ 21 quốc gia và vùng lãnh thổ, 47 doanh nghiệp và 2 tổ chức quốc tế. Đây là kỳ họp quan trọng, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong hợp tác khu vực về quản lý phổ tần, phát triển công nghệ 5G/6G và hạ tầng số. Đoàn Việt Nam do TS. Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) làm Trưởng đoàn.
iSpectra cho phép biến các trạm BTS thành "sensor" giám sát, thu thập dữ liệu theo thời gian thực, phát hiện - cảnh báo - khoanh vùng và xử lý nguồn nhiễu sóng di động. Giải pháp này đã được các đại biểu đánh giá cao vì mở ra hướng tiếp cận mới trong bảo đảm chất lượng mạng viễn thông, góp phần duy trì ổn định hạ tầng thông tin trong bối cảnh băng tần ngày càng phức tạp.
Trên cơ sở đó, AWG đã giao Việt Nam chủ trì nghiên cứu giải pháp kiểm soát phát hiện nhiễu vô tuyến nói chung bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo và học máy (AI/ML).
Các thành viên trong khu vực thống nhất khuyến nghị các nước sử dụng băng tần 600 MHz theo quy hoạch 2x40 MHz (còn gọi là APT600) tận dụng được phổ tần tốt hơn thay vì quy hoạch 2x35 MHz (hiện có Mỹ đã triển khai thực tế).
Đây là tham chiếu quan trọng cho các nước trong khu vực châu Á xây dựng quy hoạch 600 MHz để có thể nâng cao chất lượng vùng phủ sóng di động 5G, 6G.
Bên cạnh đó, đoàn Việt Nam còn chủ trì nghiên cứu quy hoạch và triển khai mạng 5G/6G ở băng tần 6425-7125 MHz (6 GHz) với sự tham gia rộng rãi của các quốc gia và doanh nghiệp như: Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, New Zealand, Nhật Bản, Australia, Ericsson, Nokia, GSMA, HPE, Viasat, Inmarsat, Axiata… Kết quả nghiên cứu dự kiến công bố năm 2026 sẽ là cơ sở quan trọng cho quy hoạch băng tần của toàn khu vực.
Song song với các nội dung về quy hoạch, Hội nghị cũng cập nhật chiến lược phát triển 5G của các nước; triển khai nghiên cứu về 6G với mục tiêu hiệu suất cao, tích hợp AI gốc (native-AI); nghiên cứu chia sẻ mạng RAN và tần số, tạo cơ sở cho xây dựng khung pháp lý cân bằng giữa cạnh tranh và hiệu quả, thúc đẩy hạ tầng số bền vững...
Không chỉ tập trung vào mạng di động, Hội nghị cũng nhấn mạnh vai trò của vệ tinh LEO trong việc thu hẹp khoảng cách số, đưa Internet băng rộng tốc độ cao, độ trễ thấp đến vùng sâu, vùng xa.
Các công nghệ mới như mạng NTN, vệ tinh đa quỹ đạo, SDR, liên kết vệ tinh - vệ tinh, AI/ML và lượng tử đang mở ra một kỷ nguyên hạ tầng số toàn cầu linh hoạt. Tuy nhiên, đi kèm với đó là thách thức về khung pháp lý, quản lý phổ tần, an ninh mạng và khai thác bền vững không gian vũ trụ.
Ngoài những nội dung cốt lõi, AWG-35 còn thảo luận về các chủ đề khác như: Sử dụng drone trong kiểm soát tần số; xử lý nhiễu giữa 5G và vệ tinh ở băng tần C; công nghệ sạc điện không dây với công suất từ dưới 1W cho thiết bị đeo cá nhân đến hàng chục kW cho xe điện, drone và thiết bị tự hành...
Với vai trò là Chủ tịch AWG trong 2 nhiệm kỳ kéo dài 6 năm, TS Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện đã cùng ban chấp hành, hội nghị xuất bản 2 Khuyến nghị và hơn 60 báo cáo nghiên cứu trong hầu hết các lĩnh vực quan trọng của quản lý thông tin vô tuyến như: Quy hoạch tần số, phát triển công nghệ, kiểm soát và xử lý can nhiễu cho các hệ thống như IMT, vệ tinh, IoT, giao thông thông minh, tàu điện, hàng không, sạc không dây...
Hội nghị đã vinh danh và tặng danh hiệu Chủ tịch danh dự AWG cho TS. Lê Văn Tuấn; đồng thời bầu TS. Daejung Kim (Hàn Quốc) làm Chủ tịch AWG nhiệm kỳ 2026-2028.
Sự kiện không chỉ khẳng định vai trò chủ động, dẫn dắt của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về thông tin vô tuyến, mà còn cho thấy tiềm năng đổi mới sáng tạo của đội ngũ kỹ sư Việt Nam qua những giải pháp công nghệ mang dấu ấn riêng, tiêu biểu là iSpectra./.