Ngày 12/8/2020, Bộ Y tế đã công bố thêm 14 bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 mới, trong đó có bệnh nhân 867 là nam, 63 tuổi (Bình Giang, Hải Dương). Trước đó, ngày 31/7/2020, bệnh nhân 867 có ho, mệt mỏi; ngày 8/8, bệnh nhân đi khám tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, sau đó về nhà con gái tại Thanh Trì, Hà Nội. Ngày 9/8 khám và nhập Bệnh viện Thanh Nhàn với chẩn đoán viêm phổi nặng và một ngày sau, được lấy mẫu gửi Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội, kết quả lần 1 âm tính. Ngày 11/8 lấy mẫu lần 2, kết quả xét nghiệm Bệnh viện Thanh Nhàn và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội đều dương tính với SARS-CoV-2. Bệnh nhân này có lịch sử dịch tễ khá phức tạp, trong đó lịch trình di chuyển có tới Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và huyện Thanh Trì trên địa bàn Hà Nội. Tuy nhiên hiện chưa tìm được nguồn lây bệnh. Với lịch trình dài ngày, khám chữa bệnh tại nhiều cơ sở y tế cả phòng khám tư nhân và bệnh viện, vậy với bệnh nhân tương tự như thế này cần được kiểm soát như thế nào?
Tại cộng đồng và nơi làm việc
Theo hướng dẫn và chỉ đạo của ngành y tế, thực hiện tốt tất cả những biện pháp ngăn chặn lây lan tại cộng đồng như vệ sinh tay, sử dụng nước khử khuẩn tay, đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, vệ sinh môi trường, vật dụng bằng dung dịch khử khuẩn, tránh tiếp xúc và sử dụng sản phẩm từ động vật hoang dã… được áp dụng triệt để, tự giác đối với tất cả mọi người.
Tại các cơ sở khám chữa bệnh
Tuân thủ hoàn toàn việc phân luồng, sàng lọc, khám, cách ly và điều trị tại bệnh viện theo hướng dẫn của ngành y tế cũng như hướng dẫn, khuyến cáo của các địa phương. Tuy nhiên, với những giải pháp trên thì nhiều người bệnh có triệu chứng viêm nhiễm đường hô hấp khi tới khám tại các cơ sở y tế không khai báo đầy đủ yếu tố dịch tễ, khai báo không đúng, chưa có các triệu chứng hô hấp, ngay cả khi có xét nghiệm kháng thể bằng test nhanh âm tính thì cũng dễ lọt qua hệ thống phân luồng, sàng lọc của bệnh viện và gây nguy cơ lớn cho bệnh viện nếu họ mắc SARS-CoV-2. Vì vậy, cần tìm giải pháp cho những trường hợp tương tự như sau:
Yêu cầu tất cả những người có ít nhất một trong các triệu chứng của ca bệnh viêm đường hô hấp cấp (sốt, ho, đau họng, khó thở, mệt mỏi, đau người, ớn lạnh; giảm hoặc mất vị giác, khứu giác; viêm phổi…) có hoặc không có yếu tố dịch tễ liên quan Covid-19 tại các địa phương không đi khám bệnh ở bất kỳ cơ sở y tế nào (cả phòng khám tư nhân, trạm y tế xã phường và bệnh viện). Những bệnh nhân này cần chủ động liên hệ hoặc người nhà liên hệ với trạm y tế xã, phường, nhân viên y tế thôn, bản để được hỗ trợ.
Trạm y tế xã, phường hay nhân viên y tế thôn bản có nhiệm vụ đến tận hộ gia đình người bệnh để thăm khám, khai báo y tế, tư vấn, chỉ định điều trị hoặc giới thiệu lên cơ sở y tế tuyến trên. Nhân viên y tế xã, phường, thôn, bản đã được trang bị đủ kiến thức cơ bản về Covid-19, được trang bị phòng hộ cá nhân phù hợp sẽ yêu cầu tuyến trên đến lấy mẫu xét nghiệm để chuyển đến cơ sở xét nghiệm, còn bệnh nhân được tư vấn tự cách ly cho đến khi mẫu xét nghiệm âm tính 2-3 lần. Việc bệnh nhân nhóm này được chăm sóc và tư vấn tại nhà sẽ giảm tối đa nguy cơ họ đến khám tại các cơ sở y tế khác nhau như bệnh nhân 867 ở trên.
Mỗi xã, phường, thôn, bản với khoảng 1.000 hộ dân, nếu số có các triệu chứng viêm nhiễm hô hấp khoảng 1% thì hàng ngày chỉ có 4-5 người cần khám và tư vấn. Như vậy các hoạt động khám, lấy mẫu, tư vấn, chăm sóc đều tại nhà nên đội ngũ nhân viên y tế địa bàn có thể đáp ứng. Có như vậy, việc lây lan trong cộng đồng cũng được ngăn ngừa hiệu quả.
Mỗi nhân viên y tế đều là những chiến sỹ tuyến đầu trong phòng chống đại dịch Covid-19, hãy để cho y tế cơ sở ngăn chặn ngay từ hộ gia đình, chăm sóc bệnh nhân tại nhà thì nguy cơ lây lan ra cộng đồng sẽ được ngăn chặn hiệu quả. Cùng với các giải pháp quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, của ngành y tế và toàn thể cộng đồng, nếu phát huy được vai trò của y học gia đình và y tế cơ sở, chúng ta tin tưởng dịch bệnh Covid-19 sẽ được chặn đứng.