Ngày nay, vật liệu dệt may dẫn điện đóng vai trò quan trọng trong đời sống hiện đại, chúng được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như điện tử, y tế, thể thao và thời trang. Các vật liệu này giúp truyền dẫn tín hiệu, điện áp cũng như kiểm soát và điều chỉnh các hoạt động của thiết bị điện tử. Gần đây, các nhà khoa học thuộc Phòng Thí nghiệm Kỹ thuật Nano Y sinh, Đại học Flinders, Úc đã sáng chế thành công vật liệu dệt may dẫn điện phủ kim loại lỏng. Sản phẩm của nhóm nghiên cứu có khả năng tự chữa lành các mạch điện khi bị cắt và cung cấp các đặc tính chống lại vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa và Staphylococcus aureus.

Bằng phương pháp sử dụng 3 trong số 4 protein đặc biệt để chuyển đổi tế bào đã biệt hóa thành tế bào gốc vạn năng (iPSC), nhóm nghiên cứu do GS Sinclair (Đại học Y Harvard, Mỹ) dẫn đầu đã thành công trong việc hồi phục võng mạc bị tổn thương ở chuột lão hóa, giúp cải thiện thị giác. Sau đó, nhóm đã tiếp tục nghiên cứu trên tế bào cơ và tế bào não ở chuột, tiến tới ứng dụng nghiên cứu trên toàn bộ cơ thể chuột. Trong một nghiên cứu mới nhất được công bố hồi đầu năm nay, nhóm của GS Sinclair đã phát hiện thêm một nguyên nhân chính gây lão hóa là do mất các thông tin ngoại di truyền do đứt gãy mạch đôi DNA, đồng thời thành công trong việc khôi phục lại các thông tin ngoại di truyền đã mất, đảo ngược lại quá trình lão hóa trên chuột.

Nhóm nghiên cứu do các nhà khoa học thuộc Đại học California (Mỹ) đứng đầu vừa khám phá cơ chế phân tử mới kích thích mọc tóc. Phát hiện này có thể giúp xây dựng một lộ trình trị liệu phân tử hoàn toàn mới, mang lại hy vọng cho những người bị chứng rụng tóc do nội tiết tố ở cả nam và nữ. Kết quả nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature* vào cuối tháng 6 vừa qua.

Với sự phát triển của khoa học và công nghệ, lĩnh vực y học cá thể hóa sẽ là xu hướng tất yếu của chăm sóc sức khỏe trong tương lai. Y học cá thể hóa hướng tới việc can thiệp tối ưu vào cấu trúc di truyền ở cấp độ phân tử cho từng loại bệnh tật riêng biệt và trên mỗi cá thể bệnh nhân khác nhau. Với sự phát triển ấn tượng của các kỹ thuật sinh học phân tử những thập niên gần đây, con người đã có thể can thiệp vào những cấu trúc vi thể như mRNA. Trong đó, liệu pháp antisense oligonucleotide (ASO) được đánh giá là có nhiều tiềm năng và ứng dụng lớn trong tương lai.

Lĩnh vực di truyền thương mại toàn cầu hiện nay đang trở nên phát triển hơn nhờ một công nghệ tiên tiến hiệu quả có tên gọi là Giải trình tự eDNA. Kỹ thuật này cho phép các nhà nghiên cứu truy xuất thông tin di truyền của sinh vật theo một cơ chế không xâm lấn nhờ vào việc thu thập vật chất di truyền có trong không khí và nước. Loại vật liệu di truyền trôi nổi trong không khí và nước này được gọi là eDNA (environmental DNA).

Lúa gạo (Oryza sativa) là nguồn lương thực chính của hơn một nửa dân số thế giới và là thành phần quan trọng trong dinh dưỡng, cũng như sinh kế của con người trong nhiều thiên niên kỷ. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với sản xuất lúa gạo trong những thập kỷ tới là biến đổi khí hậu (BĐKH). Khi nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng, các vùng sản xuất lúa gạo dự kiến sẽ phải hứng chịu các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt thường xuyên hơn, dẫn đến giảm năng suất, gia tăng sâu bệnh...
Để thích ứng với những thách thức này, các nhà nghiên cứu đang tập trung phát triển những giống lúa có khả năng chống chịu với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt như hạn hán, ngập úng và nhiễm mặn, đồng thời duy trì năng suất và giá trị dinh dưỡng cao.

Bất chấp sự phổ biến trong vũ trụ chỉ sau photon nhưng việc rất khó để phát hiện đã khiến neutrino trở thành “hạt ma” trong thế giới vật chất. Neutrino và phản hạt của nó là những sản phẩm của phản ứng hạt nhân xảy ra bên trong mặt trời, trong các vì sao, các vụ nổ siêu tân tinh, hố đen và trong các lò phản ứng hạt nhân. Chúng còn là kết quả của quá trình phân rã phóng xạ ở độ sâu trong lòng đất, là nơi có nhiệt phóng xạ và nhiệt lượng còn dư lại từ sự hình thành kiến tạo. Gần đây, trong một hội nghị tổ chức
tại Ý vào tháng 3/2023, các nhà khoa học thuộc Nhóm thực nghiệm Tìm kiếm về phía trước (FASER) của Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) đã công bố kết quả khẳng định sự phát hiện ra neutrino sinh ra từ một nguồn va chạm mới - Máy gia tốc hạt lớn (Large Hadron Collider - LHC).

Tế bào ung thư là những thực thể động, liên tục thay đổi và định hình lại các tương tác giữa chúng với môi trường vi mô xung quanh khối u. Những tế bào này có nhiều quần thể con, là những nhóm tế bào khác biệt về mặt di truyền. Các công nghệ gen như giải trình tự toàn bộ gen (Whole genome sequencing - WGS) đã phát hiện ra các dòng con nhưng dường như không đủ khả năng giải mã tất cả các đặc điểm kiểu hình cũng như tương tác của chúng trong cả hệ sinh thái mô. Đó là một hạn chế lớn vì tất cả các đặc tính của các dòng con là yếu tố quyết định sự phát triển, tiến triển, tái phát hoặc kết quả bất lợi của ung thư. Để giải quyết vấn đề này, các nhà khoa học đã phát triển quy trình lập bản đồ nhân bản di truyền tập trung vào công nghệ giải trình tự tại chỗ (Base-specific in situ sequencing - BaSISS) cho phép phát hiện sự tiến triển di truyền, bao gồm cả các trình tự di truyền trong lịch sử của khối u; từ đó đảm bảo đánh giá hiệu quả nhờ kết hợp giữa di truyền và mô bệnh học về sự tiến triển của ung thư.

Cách đây 20 năm, ngày 14/4/2003, một tổ chức các nhà khoa học quốc tế đã công bố thành công trong dự án giải mã bộ gen người (Human genome project - HGP). Tính đến thời điểm đó, HGP là dự án đầu tiên trong lịch sử ghi nhận lại trình tự gen gần như hoàn chỉnh của con người. Kết quả này là đỉnh cao của những nỗ lực kéo dài hơn một thập kỷ, với sự tham gia của hàng nghìn nhà khoa học trên toàn cầu. Từ đó tới nay, nhiều nghiên cứu đã được phát triển dựa trên thông tin về hệ gen người, góp phần không nhỏ trong nghiên cứu về các bệnh lý di truyền ở người.

Vi điện trở nhớ (memory-resistor hay memristor) là một linh kiện điện tử có khả năng lưu trữ thông tin thông minh và tiêu thụ ít năng lượng hơn so với các công nghệ truyền thống. Memristor đang được nghiên cứu và ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực, từ nhận dạng mẫu và học máy, mạch chức năng logic và tính toán trong các mạch điện tử phức tạp, trong thiết kế robot và ứng dụng mô hình trí tuệ nhân tạo. Bài báo giới thiệu memristor cũng như một số xu hướng phát triển của công nghệ này trong tương lai.